Цыбулю лепш за ўсё вырошчваць на наступны год пасля капусты, шпінату, агуркоў, кабачкоў, гарбузоў, гароху, памідораў, салаты, пад якія было ўнесена шмат угнаенняў. Калі такога ўчастка няма, то з восені на градкі пад цыбулю трэба ўнесці на 1 кв. м 5 кг перагною, 1 сталовую лыжку суперфасфату, 1 чайную лыжку нітрафоскі, 2 сталовыя лыжкі даламітавай мукі або мелу і перакапаць. Вясной, у пачатку або ў сярэдзіне красавіка, глебу зноў перакапаць, калі яна недастаткова вільготная, то паліць. Робім грабяні з адлегласцю паміж імі 30 см, вышынёй 12—15 см.
За два тыдні да пасадкі сеянку або выбарку праграваем каля печы або батарэі пры тэмпературы 40—45 °С на працягу 8—10 гадзін. Гэта засцерагае цыбулю ад шыйкавай гнілі, ілжывай мучністай расы і стрэлкавання.
Перад пасадкай здымаем луску, якая пры захоўванні абараняе цыбуліну ад хвароб, а пры пасадцы вылучае ў глебу рэчывы, якія затрымліваюць рост цыбулін, абразаем сухую частку шыйкі, не зачапіўшы парастка, і замочваем на 24 гадзіны ў цёплай вадзе. Сеянку высаджваем у грабяні на адлегласці 12—15 см, заглыбляючы на 2—3 см, і шчыльна абціскаем зямлю вакол кожнай цыбулінкі. Праз два тыдні пасля пасадкі падкормліваем растворам каравяку ці птушынага памёту, разводзячы яго адпаведна ў 5 або 12 разоў.
Калі няма дажджу, у першы месяц шчодра паліваем 2—3 разы. Рыхлім глебу і выдаляем пустазелле.
У чэрвені цыбуліны адкрываем, адграбаючы глебу з грабянёў у міжраддзі. Гэтая аперацыя шырока выкарыстоўваецца кітайскімі сялянамі. Дзякуючы выграванню сонцам і падсушванню аголеных цыбулін, а ў некаторых выпадках нават знешніх каранёў донца, прадухіляецца вывядзенне лічынак цыбульнай мухі, якая наносіць велізарную шкоду ўраджаю. Адкрытыя цыбуліны свабодна разрастаюцца ў шырыню, таму набываюць некалькі прыплюснутую форму.
У сярэдзіне чэрвеня робім другую падкормку, непасрэдна пад корань, арганічнымі або мінеральнымі ўгнаеннямі (на 10 л вады 3 сталовыя лыжкі агароднай сумесі або 2 сталовыя лыжкі суперфасфату і 1 дэсертную лыжку хлорыстага калію), расходуючы па 5 л на 1 кв. м.
За месяц да ўборкі робім «сухі паліў» — рыхленне глебы. За тры тыдні да ўборкі паліў зусім спыняецца.
За тыдзень да ўборкі, калі яшчэ не ўсе цыбуліны паспелі, лапатай падразаем карані на глыбіні 8—6 см.
Убіраем цыбулю ў другой палове жніўня або першых чыслах верасня. Вельмі важна не спазніцца з уборкай, бо праз тыдзень ці паўтара пасля паспявання рост цыбулі аднаўляецца, і цыбуліны прарастаюць, становяцца непрыдатнымі для захоўвання.
Калі ўсё ж такі з уборкай спазніліся, то пасля абрэзкі каранёў і пяра варта донца цыбулін падпаліць над полымем. Такая цыбуля будзе захоўвацца, яна цалкам прыдатная ў ежу, але для выганкі або наступнай пасадкі выкарыстоўваць яе не варта.
Пры вырошчванні цыбулі на грабянях уборка спрашчаецца: цыбуліны вельмі лёгка вырываюцца з друзлай глебы. Паколькі цыбуліны былі адкрытыя, а карані падрэзаныя, то зямлі на раслінах практычна не бывае, і абчышчаць яе рукамі няма неабходнасці.
Вырваную цыбулю раскладваем на сонечным месцы на некалькі дзён, а калі надвор'е сырое, то пад навесам або на гарышчы. Пасля гэтага пяро і рэшткі каранёў абразаем, пакідаючы шыйку даўжынёй 3—4 см, а цыбулю яшчэ падсушваем на печы або каля любых ацяпляльных прыбораў. Прасушка пры тэмпературы 30—35 °С дазваляе пазбегнуць пашкоджвання цыбулін шыйкавай гніллю.
Захоўваць цыбулю вельмі добра ў сеткаватых мяшках пры пакаёвай тэмпературы.
Чым лепшы кітайскі спосаб вырошчвання цыбулі:
Ірына ТАМКОВІЧ
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
