Страхаванне ад беспрацоўя ўвядуць у 2018 годзе. Якім будзе памер страхавой дапамогі? Хто зможа на яе прэтэндаваць? Ці ёсць абмежаванні па колькасці беспрацоўных, якія могуць стаяць на ўліку? І колькі рэальна зарабіць на грамадскіх работах? Сітуацыю растлумачыў першы намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны Андрэй ЛАБОВІЧ.
Памер дапамогі — 60 працэнтаў заробку
Праект па ўвядзенні сістэмы страхавання ад беспрацоўя міжведамасная група, створаная па даручэнні ўрада, рыхтавала з лістапада 2016 года па студзень 2017-га. У лютым прапановы накіравалі ў Савет Міністраў. Канкрэтнага рашэння пакуль няма. Плануецца, што будзе ўстаноўлены асобны страхавы тарыф, усе работнікі будуць удзельнічаць у фарміраванні страхавога фонду абавязкова і на роўных умовах з наймальнікамі. Па папярэдняй інфармацыі, штомесячны ўзнос складзе 0,5 працэнта ад фонду аплаты працы. Атрымліваць дапамогу змогуць толькі тыя, хто стаіць на ўліку ў службе занятасці, страціў работу з уважлівых прычын і мае не менш за год страхавога стажу. Сярэдні памер страхавых выплат па беспрацоўі — 60 працэнтаў ад сярэдняга заробку грамадзяніна. Перыяд выплат — 26 каляндарных тыдняў, ці паўгода (першыя 13 тыдняў дапамога будзе складаць 70 працэнтаў заробку, наступныя 13 тыдняў — 50 працэнтаў).
— Страхаванне ад беспрацоўя займае цэнтральнае месца ў сістэме сацыяльных амартызатараў, — адзначыў Андрэй Лабовіч падчас анлайн-канферэнцыі, якая праводзілася на сайтах БЕЛТА і Міністэрства працы і сацыяльнай абароны. — Гэта форма сацыяльнай абароны эканамічна актыўнага насельніцтва ад рызыкі, звязанай са стратай работы па незалежных ад чалавека абставінах.
Падтрымка людзей, што засталіся без працоўнага месца з аб'ектыўных прычын, шырока распаўсюджана ў свеце. Разам з тым ніводная сістэма страхавання, як бы добра яна ні была прадумана, не ў стане вырашыць праблему беспрацоўя ў цэлым. Мэта такой страхоўкі — забяспечыць часовае і частковае замяшчэнне даходу грамадзяніна, які страціў работу, у перыяд пошуку новага месца.
Андрэй Лабовіч дадаў, што на першым этапе, да запуску сістэмы страхавання ад беспрацоўя, прапануецца павысіць дапамогу па беспрацоўі. Звольненым у сувязі са скарачэннем колькасці ці штату работнікаў павялічаць выплаты да 100 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму (180 рублёў), іншым звольненым з уважлівых прычын — да 50 працэнтаў БПМ.
Збалансаваць попыт і прапанову
Першы намеснік міністра таксама паведаміў, што з 2019 года ў краіне пачне ўкараняцца новая мадэль прагназавання патрэбы эканомікі ў кадрах. Яе актуальнасць абумоўлена сітуацыяй на біржы, якая характарызуецца дысбалансам попыту і прапановы па прафесіях. Для вырашэння гэтай праблемы ў канцы 2015 года намеснік прэм'ер-міністра зацвердзіў план работы па бягучым планаванні падрыхтоўкі кадраў і ўдасканаленні сярэдне- і доўгатэрміновага прагназавання патрэбы ў спецыялістах. З улікам міжнароднага вопыту летась была сфарміравана мадэль, якая ўключае ў сябе тры модулі («эканоміка», «рынак працы» і «прафесійная адукацыя»), падрыхтавана метадалагічная база.
Грамадскія работы як выйсце
Ніякіх лімітаў па пастаноўцы на ўлік у службе занятасці няма. Андрэй Лабовіч запэўніў, што звярнуцца па рэгістрацыю можа любы беспрацоўны грамадзянін, які шукае работу і гатовы прыступіць да яе.
У краіне няма раёнаў, дзе адсутнічаюць вакансіі. Разам з тым найбольшы ўзровень афіцыйнага беспрацоўя зафіксаваны ў Крычаўскім раёне Магілёўскай вобласці — 1,6 працэнта. У Маларыцкім, Лідскім, Мастоўскім і Капыльскім раёнах гэты паказчык дасягае 1,5 працэнта. А самы нізкі ўзровень беспрацоўя — у Мінскім раёне (0,2 працэнта).
Што да даручэння Прэзідэнта ўладкаваць усіх незанятых грамадзян да 1 мая, то першы намеснік міністра заўважае, што гэта датычыцца не толькі службаў занятасці, але і ўсёй вертыкалі ўлады, дэпутатаў.
— Усе, хто хоча і можа працаваць, атрымаюць дапамогу ад мясцовых органаў улады — размова ідзе аб прапановах пастаяннай і часовай работы. Таксама ахвотным будзе забяспечаны ўдзел у аплачваемых грамадскіх работах, — пракаментаваў Андрэй Лабовіч.
Арганізацыя грамадскіх работ ускладаецца на мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы. Людзям могуць прапанаваць заняцца азеляненнем тэрыторыі, зборам і перапрацоўкай другаснай сыравіны, даглядаць месцы пахавання, дапамагаць у аказанні сацыяльных паслуг, папрацаваць на будоўлі ці ў сельскай гаспадарцы. У якасці грамадскіх работ могуць выкарыстоўвацца вакансіі, якія не запаўняюцца больш, чым тры месяцы, а таксама іншая дзейнасць, якая мае сацыяльна карысную значнасць.
Памер аплаты на такіх работах залежыць ад наймальніка. У сярэднім у дзень можна зарабіць 10—12 рублёў.
Наталля ЛУБНЕЎСКАЯ
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
