Таццяна Чардынцава: «Працуючы, не думаю, як быць у кадры прыгожай»

Ці змаглі б вы з'есці вока барана? А здымацца ў паўночную завіруху на заледзянелым возеры? Сапраўды, прафесія акцёра часам вымагае не толькі майстэрства, устойлівасці да стрэсаў, умення пераносіць доўгія пераезды і пералёты, але і гатоўнасці да экстрэмальных сітуацый. Бо ніколі не ведаеш, якую ролю прапануюць сыграць у наступным фільме ці серыяле, які выклік — найперш сабе — давядзецца кінуць заўтра. Наша сённяшняя гераіня выдатна знаёмая з усімі цікавінкамі і «наступствамі» прафесіі. Знаёмцеся: Таццяна Чардынцава — беларуская актрыса тэатра і кіно, вядомая шырокай публіцы па ролях у такіх серыялах, як «Смерць шпіёнам. Ударная хваля», «Печыва з прадказаннем», «Чырвоная каралева». Мы гутарым з Таццянай пра важнасць творчай школы, уменне прымаць розныя погляды і талент заўсёды трымаць сябе ў форме.

— Таццяна, твая фільмаграфія налічвае больш як семдзясят карцін... Як табе ўдаецца ўсё паспяваць пры такім шчыльным графіку?

— Нічога складанага ў гэтым няма, калі займаешся любімай справай. Нехта любіць хадзіць на шопінг, нехта ў кіно, хтосьці — пісаць карціны, вершы... Мне падабаецца займацца тым, што я раблю. Яшчэ з дзяцінства мяне зацікавіў дзівосны свет творчасці. Памятаю, наведвала неверагодную колькасць гурткоў і студый, музычную школу па класе фартэпіяна, мастацкую школу, а потым і тэатральную... Гэта навучыла мяне правільна планаваць час і загартавала характар.

У час навучання ў Мінскім дзяржаўным каледжы мастацтваў я іграла ў тэатры і паралельна ўдзельнічала ў конкурсах. А ў Акадэміі мастацтваў у дадатак да ўсяго пачала здымацца ў кіно. І працягваю гэта рабіць да сённяшняга дня.

— Але ж для акцёра важна не толькі ўсё паспець, але і добра выглядаць...

— Вядома. А для гэтага неабходны правільны, здаровы лад жыцця. Я не супраць нечага ірацыянальнага, аднак лічу: усё добра ў меру. Менавіта баланс, залатая сярэдзіна, якая прысутнічае ў маім жыцці, дазваляе заўжды трымацца ў цудоўнай форме маральна, духоўна і знешне выглядаць добра. Безумоўна, здараецца часам, што ў цябе нейкі працяглы праект альбо начныя змены, а потым ты яшчэ ўдзень іграеш тры спектаклі і зноў выходзіш у начную. Тады асабліва цяжка нават фізічна! Аднак жа трымаешся. Потым гэты перыяд заканчваецца, і нават арганізм разумее, што ён выдыхаецца, і ты пачынаеш хварэць. Тыдзень які пахварэла дома, адляжалася, выспалася — і, як кажуць, «зноў наперад з песняй»... У кожнага чалавека, мабыць, ёсць свае спосабы выходзіць са стрэсавых сітуацый. Нягледзячы на занятасць ці стомленасць, я вельмі люблю сваю работу. Яна не забірае шмат сіл. А вось перамяшчэнне, пералёты, пераезды з пляцоўкі на пляцоўку, з горада ў горад адымаюць значна больш. Але я ўсё адно імкнуся ўсюды і заўжды паспяваць.

— Тэатр і кінематограф — тая самая пляцоўка для пераўвасаблення акцёра. Табе з такой лёгкасцю заўжды ўдаецца быць яркай супрацьлегласцю як станоўчага героя, так і антыгероя. Можаш «прымераць» на сябе літаральна любога персанажа. У чым сакрэт тваёй універсальнасці?

— Я адкрыты чалавек, і мне ў першую чаргу цікавыя людзі. Думаю, што ў гэтым і заключаецца сакрэт універсальнасці ў прафесіі і ў жыцці. Калі мне чалавек цікавы, заўжды знайду, пра што з ім пагаварыць, здолею яго зразумець, выслухаць з вялікім задавальненнем. Я гатова да розных пунктаў гледжання. Гэта, напэўна, нейкая асаблівасць арганізма, магчыма, уплывае і знак задыяка. Па гараскопе я — Блізняты. Відаць, таму для мяне не існуе загадзя нейкай катэгарычнай устаноўкі. Вядома, ёсць пэўныя прынцыпы, погляды, ёсць нюансы, якія можна разглядаць з розных бакоў. Думаю, што гэта і ў прафессіі таксама дапамагае. Нас так вучылі на акцёрскім аддзяленні: трэба ўмець апраўдваць свайго персанажа для сябе, прымаць яго логіку паводзін. Добрага, дрэннага, разумнага — любога. Калі іграеш забойцу, ты не павінен яго ненавідзець. Яго будзе ненавідзець глядач. А ты мусіш зрабіць так, каб ён для цябе стаў блізкім, паводзіць сябе так, як ён... Таму, калі чалавек і паводзіць сябе ў нейкі момант некарэктна, я заўжды гатова яго для сябе апраўдаць. Такі падыход і ў жыцці, і ў прафесіі дапамагае з многімі знаходзіцца ў добрых стасунках.

— Магчыма, уменне выбудоўваць правільную лінію паводзін — гэта таксама частка акцёрскага майстэрства?

— Я ў захапленні ад акцёраў, якія могуць «тэхнічна» сыграць тое ці іншае, усяго толькі павёўшы адным брывом. Магчыма, праз свой досвед, узрост і талент яны ўжо добра ведаюць уласныя магчымасці, лёгка ўяўляюць, як ім абыграть тую ці іншую сітуацыю. Напрыклад, я разумею, як мне стаць пад рампу, а далей... Працуючы не думаю, як мне быць у кадры прыгожай. Імкнуся не іграць ролю, а пражываць яе. Гэта як хвароба, якая канчаецца «адраджэннем». За сваё «маленькае» жыццё магу пражыць яшчэ семдзясят розных жыццяў. Стараюся адчуваць, прапускаць праз сябе розныя людскія лёсы, жыццёвыя сітуацыі. Можа, я ў чымсьці памыляюся. Можа, потым крытыкі ці гледачы асудзяць. Можа, фільм не спадабаецца, але я застануся з чыстым сумленнем... Лічу, што сапраўднае мастацтва хвалюе, незалежна ад формы і спосабу ўвасаблення. Гледачу не схлусіш. У сапраўдным мастацтве ён знаходзіць адказы на пытанні, якія нам задае жыццё.

— Твая асаблівая роля, якая літаральна перарадзіла ў акцёрскім плане?

— Цяжка назваць такую. Любы мой вобраз — пэўнага кшталту перараджэнне. У кіно на цяперашнім этапе гэта роля ў фільме пад рабочай назвай «Белы шаман» рэжысёра Уладзіміра Нахабцава. Гэта шаснаццацісерыйны фільм Першага канала пра вучаніцу Вольфа Месінга. Яго здымкі праходзілі ў Санкт-Пецярбургу. Мы працавалі ўсяго паўгода. Мне вельмі спадабаўся сцэнарый, цікавы быў і персанаж... Увогуле гэта незвычайны праект. Уяўляеце, мне давялося сыграць гераіню ва ўзросце ад 16 да 49 гадоў. Гэта перыяд станаўлення асобы — ад дзяўчынкі да дарослай мудрай жанчыны. Я вельмі чакаю прэм'еры. Праект скончыўся, а мы з камандай перапісваемся дагэтуль.

— А ці былі ў гэтым праекце экстрэмальныя сцэны, сітуацыі?..

— Тут было ўсё. Па сюжэце для абраду я павінна была з'есці вока барана. І я ўпершыню яго пакаштавала! Я пазнаёмілася з сапраўднымі шаманамі. Былі эпізоды, абрады з бубнам і рэальнымі шаманамі з Якуціі. Яны праводзілі самыя сапраўдныя рытуалы проста на нашых вачах, і гэта ўсё здымалася! Я ўпершыню пабывала ў Мурманску і здымалася ў сапраўдную паўночную завіруху на возеры, якое пакрыта лёдам і снегам, а вецер быў такі моцны, што літаральна зносіў рэжысёрскія намёты. Я ездзіла на запрэжаных аленях. Па сутнасці, гэта быў самы цікавы і яркі праект.

— Таццяна, як ты лічыш: расчараванне, горкі жыццёвы досвед закрывае старонку творчасці ці адкрывае новыя гарызонты? А можа наадварот — замыкае творчага чалавека ў сабе?

— Якія б акалічнасці ў жыцці ні здараліся — станоўчыя ці адмоўныя — гэта ўсё твой асабісты, назапашаны толькі табой вопыт. Гэта твой багаж, які ты потым можаш выкарыстоўваць у творчасці. Аднак усё залежыць ад самога чалавека. Я веру, мабыць, у нейкую карму, у тое, што ўсё ў жыцці невыпадкова. Таму многае не ўспрымаю так трагічна, як некаторыя. Наадварот, імкнуся ставіцца да ўсяго, што здараецца, як да новай старонкі ў жыцці, новых ведаў ды ўмацавання і развіцця сябе як асобы, станаўлення сябе і адкрыцця новых гарызонтаў. Іншая справа, што не заўсёды атрымліваецца так, як хочаш. Але я стараюся ісці па сваім шляху.

— Сёння людзі творчай прафесіі залежаць і ад кан'юнктуры сучаснага рынку электроннай мастацкай прадукцыі. Што можаш параіць акцёрам-пачаткоўцам?

— Не ўсё, аднак многае пачынаецца яшчэ са студэнцкіх гадоў. Мне пашчасціла з педагогам, калі я вучылася ў Мінскім дзяржаўным каледжы мастацтваў. Гэта быў Мікалай Бялян. Студэнты на першых курсах лічылі яго дэспатам і тыранам, але неўзабаве зразумелі, што гэта цудоўны педагог і чалавек. Ён задаў нам такую школу, такую базу, якую і ў арміі, напэўна, не ўсім даюць (смяецца). І ў плане дысцыпліны, і самакрытыкі, і самакантролю. А астатняе — вопыт, твае адносіны да справы.

І сапраўдны мой галоўны прынцып — стараннасць. Я вельмі шмат укладваю ў сваю работу сіл, напружання і часу, таму цаню ўсё, што са мной адбываецца, цаню кожную ролю, няхай і не заўжды галоўную. Кожны момант на экране для мяне мае вялікае значэнне. Гэта не толькі рэалізацыя мары, але яшчэ духоўны і прафесійны рост. А ўсё ў сукупнасці дае добры досвед. Таму ўсім пачаткоўцам рэкамендую прачытаць класікаў: Чэхава, Станіслаўскага, Меерхольда... Увогуле трэба чытаць як мага больш мастацкай літаратуры. Абавязкова цікавіцца і ведаць гісторыю, зносіцца з рознымі цікавымі людзьмі, любіць сваю справу, умець адчуваць і слухаць сваё сэрца... Гэта важна ў прафесіі. І не трэба баяцца дробных няўдач. Калі ты сапраўды правільна імкнешся да мэты, абавязкова яе дасягнеш. Зразумела, тымі шляхамі, якія сам для сябе выбіраеш і лічыш правільнымі. Я заўжды іду сваёй дарогай толькі наперад, з адкрытым для людзей сэрдцам.

— Таня, я ведаю, што ты сёння жывеш і працуеш у Маскве. А з Беларуссю твой творчы лёс часта пераплятаецца?

— Так, я жыву ў Маскве, але пры гэтым вельмі люблю Беларусь. Проста ў Маскве больш прасторы для рэалізацыі, больш прапаноў, варыянтаў, як, дарэчы, дрэнных, так і добрых. Зразумела, і конкурс таксама большы, і прайсці адбор нашмат цяжэй для таго, каб атрымаць ролю. На жаль, я вымушаная знаходзіцца там, дзе ёсць работа. Не мае значэння, дзе: была б запатрабаваная ва Украіне — туды б паехала... А ў Беларусь, дарэчы, мяне часта запрашаюць на здымкі, у спектаклі, цікавыя праекты. І я з задавальненнем прыязджаю сюды і працую. Не так даўно агучвала поўнаметражны беларускі фільм «Сляды на вадзе» рэжысёра Аляксандра Анісімава. Гэта драма і экшн у «адным флаконе». Стужку прымеркавалі да 100-годдзя беларускай міліцыі. Яшчэ на «Беларусьфільме» я здымалася ў серыяле «Чорнае павуцінне». Дзіўна, што ў пракат ён яшчэ не выйшаў. Там я сыграла наркаманку: рэзала вены, была ў стане «ломкі»... Я шчаслівая, што мяне ўзялі на гэтую ролю, таму што ад гераінь-прыгажунь таксама часам стамляешся. Хочацца сыграць нешта зусім супрацьлеглае.

Юлія САВІЦКАЯ