Што было — было. Неяк у клуб на дыскатэку не зусім цвярозы трактарыст заехаў (дзякуй богу, без трактара...), да дзяўчыны там падышоў.
— Танцуеш? — пытаецца.
— Не, — фыркае тая.
— Ну і правільна, — кажа хлопец. — Пойдзем са мной. Дапаможаш трактар выцягнуць.
Справа гэта, вядома ж, няпростая — нават для дваіх: прыкладна, як шпалеры паклеіць... Але ж спецыялісты кажуць, калі атрымаецца — значыць, з чалавекам можна ў разведку, у ЗАГС, у далейшае жыццё. Калі не... Свайго роду экзамен — для пачуццяў, якія ў экстрэмальных умовах могуць знікаць, могуць узнікаць.
Таму парачка, «выцягнуўшы» трактар, можа далёка на ім заехаць. А можа... засесці. Яшчэ раз. Бо (ці вам казаць?) дрэнна «прыжываецца» асфальт на асобных дарогах, да таго ж будаўнікі кажуць, што зямля «павінна дыхаць», значыць, ямы — цалкам заканамерныя... Як і «карціна», знятая нашым фотакарэспандэнтам.
Што на ёй? Меркаванняў, як заўсёды, шмат — і відавочных, і нечаканых. З першых і пачнём: спадарыня Галіна Пятроўская з вёскі Ардашы Смаргонскага раёна вырашыла не толькі прыгадаць вядомае «Есть женщины в русских селеньях...», але і ўдакладніць, што
Жанкі ёсць і ў нашых мясцінах!
Не здужаць іх... І не сагнуць!
Каня на бягу яны спыняць,
Аўтобус на горку ўзапхнуць!
Туды ж і спадарыня Чыгрынава з мястэчка Міханавічы Мінскага раёна:
Нашы бабы, ох, не слабы:
Хоць з касою, хоць у плуг...
І аўтобус могуць бабы
З гразі выштурхнуць удзвюх.
Аблічылася аўтарка: жанчын на здымку больш. І таму (паводле спадарыні Пятроўскай)
Ні Хаўер, ні Даніела —
Не спужаюць Беларусь!
Калі ехаць недзе трэба:
Рухавік — аж сем Марусь!
І ўсе яны, як лічыць спадарыня Валянціна Гудачкова з Жыткавіч,
Дзяўчатачкі прыгожыя —
Да ўсякай справы гожыя!
А значыць (на думку спадарыні Лосевай з Навагрудчыны):
У жанчын цяпер «улада»:
Рэйкі гнуць, асфальт кладуць...
Мужыкі — даюць парады,
Збоч дзе кураць... Піва п'юць...
У выніку, на іх, на мужыкоў, паводле спадара Віктара Трайкоўскага з Мінска, разлічваць цяжка — нават па драбязе. Жанкі ўсюды:
Яны працуюць і танцуюць,
Ім выступаць — не прывыкаць...
Аўтобус недзе забуксуе?
Да хаты змогуць падпіхаць!
Магчыма, настолькі дужыя, магчыма, прывычныя. Але ж — на думку спадарыні Гудачковай — не да ўсяго:
Шлях дадому — не нуда,
Ёсць неспадзяванкі...
Рук жаночых — не шкада,
Шкода вышыванкі.
Яшчэ б! Такая прыгажосць... І мода... А галоўнае, папярэджвалі ж дзяўчат (у прыватнасці, спадарыня Чыгрынава), што
Беларуская зіма —
То завея, то мароз.
Калі джыпа ў вас няма,
Не даедзеце без слёз.
А хочацца... І трэба: людзі чакаюць. Год культуры ў нас. А таму
Сямёрцы адважных
Няма як здавацца:
Канцэрт вельмі важны —
Ім нельга спазняцца!
Лічыць так спадар Мікола Кісель з Мінска. Ды і выйсця ў артыстак няма, бо гэты аўтобус, на думку спадарыні Раісы Васільевай з Гомеля,
Мужыкі піхалі, —
Нібыта паснулі...
Бабы гуртам сталі
Ды як штурханулі!..
У наш час суровы —
Так ужо вядзецца —
Вырашэнне справы
Бабам застаецца.
Бо (мае рацыю спадар Валерый Гаўрыш з Чавусаў):
Калі бабу раззлаваць
(Як кума сказала) —
Нават танку не ўстаяць:
Зрушыць з п'едэстала!
Адна... А калі іх, жанчын тых, болей? Як на здымку — цэлая вакальная група? Ці (на думку спадарыні Соф'і Кусянковай з вёскі Лучын Рагачоўскага раёна)
Хор пад назваю «Надзея»
Зарабляў бы па нядзелях...
Калі б збыць як дырыжора,
А сабе займець шафёра.
Трэба разумець, дзве штатныя «адзінкі» калектыў не пацягне? Задорага...
Вось і выбірай: без кіроўцы не паедзеш (можа, нават з месца не кранешся), а без дырыжора — наўрад ці спяеш. Грошы ж лічаць усе, бо яно і сапраўды, «растуць кошты, растуць траты, не растуць пакуль зарплаты». Хоць зрэшты... Нехта мудра заўважыў, што цэны ў нас як цэны — боскія, калі... нічога не купляць.
А купляе ў нас хто? Пераважна жанкі — і ў прадуктовых крамах, і ў прамтаварных, і ў гаспадарчых. Мужчын там... Ну як на конкурсным здымку — не адразу і заўважыш, не адразу сцяміш, што ён там робіць. Але ж думкі ёсць. Цэлая гісторыя ад спадара Мікалая Старых з Гомеля:
Між заснежаных раўнін
Вёз аўтобус сем жанчын.
А ўз'ехаў на бугор —
І заглох яго матор.
Падштурхнуць хацелі бабы,
Толькі марна — пол жа слабы.
Запрасілі мужыка
З інструментам у руках.
Інструмент, шчыра кажучы, загадкавы — дудка ці што? Але ж і яна спатрэбіцца можа. Кажуць, адзін з нашых землякоў-музыкаў «дальнабойшчыкам» у Штатах працуе.
Дык вось, перасякае ён неяк мяжу і зусім не хвалюецца, бо машына ў парадку, дакументы — таксама. Акардэон у кабіне, але ж ён адзін — не на продаж вязе. «А чым дакажаш? — чапляюцца амерыканскія мытнікі. — А навошта возіш? А калі твой, то сыграй...» У кіроўцы злосці — поўны косці, як той казаў! Але што ты будзеш рабіць? «Добра, — адказвае ім па-англійску, — я вам сыграю». А па-беларуску ў бок дадае: «Вы гэта гранне на ўсё жыццё запомніце!» Інструмент на плячо і... гімн — Злучаных Штатаў... Ад пачатку да канца...
А там жа правіла: усё іншае ты можаш слухаць, хоць седзячы, хоць лежачы... А вось гімн — толькі стоячы навыцяжку. І каб рука на сэрцы была.
Мытнікі вось так і стаялі — усе 9 хвілін. А музыка граў, адвучваў да людзей чапляцца. З дапамогай чаго? Чароўнай сілы мастацтва!
Пра яе ж і спадар Гаўрыш:
Дзе ўзнікне форс-мажор,
Там дарэчы... дырыжор:
Узмах рукой — і хор на раз
Выпхне з яміны КамАЗ!
А зрэшты, што мы ўсё «выпхне», «выцягне», «выштурхне»... На здымку, паводле спадара Анатоля Гарачова з Іўеўшчыны, зусім іншае:
Пазірае з сумам Казік,
Сумаваць жа ёсць з чаго:
Абдымаюць дзеўкі «газік» —
Нуль увагі на яго!
Крыўдна! Тым больш што дзеўкі там — на любы густ: адна — вышэйшая, адна — «шырэйшая», адна — маладзейшая, а ўсе разам (з таго ж канверта) —
Нібы ягадкі ў кампоце,
Прыпарушаны сняжком...
Грэюць рукі... на капоце
А маглі б — пад кажушком.
І сапраўды, маглі б... Яны. І ён, той мужчына ў кажушку, паводле спадара Гаўрыша, таксама мог бы:
— Калі б гэта быў банкет, —
Шэпчуцца дзяўчаты, —
Першым сеў бы за абед
Акампаніятар.
За сталом ён хлопец-зух...
Тут — не спэцкае кажух.
Бо якраз ён, такі, на думку спадара Стасілевіча з Мінска:
І танцорак, і пяюх
Вабіць беленькі кажух!
Ці не кожная ў жонкі просіцца.
Анекдот да слова. Сужэнцы ў тэатр прыйшлі. «Любая, табе зручна сядзець?» — пытае гаспадар. — «Так», — шэптам адказвае яго палавіна. — «Табе добра відаць?» — зноў жа непакоіцца муж. — «Так...» — «У спіну не дзьме?» — «Не...» — «А давай з табой месцамі памяняемся»...
Мужчыны яны і сапраўды збольшага эгаісты: прывыклі ўсе клопаты звальваць на жанчын. Нават паміраюць раней, каб аб пахаванні не клапаціцца. І ў выніку (як пішуць сужэнцы Астроўскія з Мінска):
Ходзіць кругам пагалоска:
Во папаліся дзяўчаты!
Адзін хлопец на ўсю вёску
Ды і той крыху гарбаты.
...Вось такія больш-менш чаканыя варыянты подпісаў. Да нечаканых можна аднесці зрыфмаванае гуртам «Спроба пяра» СШ № 3 г. Вілейкі»:
Свята так адсвяткавалі, —
Колам колы ў снезе сталі.
Нас жа шмат тут... Падпіхнём!
А кіроўца за рулём?
Гэта, згадзіцеся, важна. Як і іншае, заўважанае сужэнцамі Астроўскімі:
На канцэрт павезлі дзевак,
Ды не сцямілі адразу,
Што аўтобус не даедзе,
Бо заліта мала «газы».
І было б хоць па чым ехаць, а то (на думку спадарыні Чыгрынавай):
Ёсць дарога — на... паперы,
А наяве — усё міраж,
Хтосьці грошай да халеры
Скраў на дом і на гараж.
Гісторыі вядомыя такія факты. Кажуць, адзін старшыня СВК на грошы свайго СВК пабудаваў асабняк, потым прадаў яго гэтаму ж СВК і пасяліўся ў ім як старшыня. Кола замкнулася, усё лагічна, як і наша заўсёднае падвядзенне вынікаў.
Такім чынам, на мінулым этапе конкурсу чытачы прыдумвалі подпісы да здымка, на якім мужчына ў доўгіх рыбацкіх ботах ішоў па затопленай вуліцы і нёс пару гумовікаў. Як прызнала вялікае чытацкае журы, найлепшыя радкі пра гэтага героя склалі спадарыні Кусянкова з Рагачоўшчыны, Мазанік з Барысаўшчыны, Чыгрынава з Міншчыны, Пабягайла з Ляхавіч, спадары Здановіч з Пружаншчыны, Гарачоў з Іўеўшчыны, Гаўрыш з Чавусаў, сужэнцы Астроўскія з Мінска і сябры гуртка «Спроба пяра» з Вілейкі...
У выніку журы маленькаму рэдакцыйнаму было ад чаго разгубіцца: максімальную і роўную колькасць балаў набралі аж тры версіі: спадарыні Чыгрынавай («Нейк спытала ў мінака: / «А што ж гэта за рака?» / Ён сказаў: «Такі паток / Прэ... праз аграгарадок»), гурткоўцаў са «Спробы пяра» («Ботаў прыкупіў дзве пары, / Бо даўно аб гэтым марыў. / А чаму пра гэта марыў?/ Меў адну ён ботаў пару») і спадара Міколы Кісяля («Рэчка выйшла з берагоў, / Падышла да плота./ І штодня цяпер... улоў:/ Рыба лезе ў боты»).
Менавіта гэтыя, апошнія радкі ўрэшце пераважылі. А таму прыз у выглядзе падпіскі на дарагую сэрцу газету на трэці квартал 2016 года застаецца ў сталіцы.
Хочаце, каб пяць разоў на тыдзень ён прыходзіў да вас? Не пытанне, як той казаў: уважліва паглядзіце на чарговы здымак, прыдумайце свой варыянт подпісу (не больш за 8 радкоў) і дашліце ў рэдакцыю. Шанц на выйгрыш ёсць у кожнага. Час на роздум — прыкладна месяц.
Дарэчы, мінулым разам спадар Астроўскі, можна сказаць, у апошні вагон ускочыў. Таму на гэты раз мала таго, што паспяшаўся, дык яшчэ і дадаў:
Штосьці ў графік не ўпішуся:
То зарана, то спазнюся...
Прывыкаю да ўсяго —
Гэта ж конкурс «Хто каго?»!
Пасмяешся тут — да плачу...
А якое ж шчасце бачыць,
Хоць часцінку сваёй працы...
То пісаць... І не здавацца!
Пад гэтымі пажаданнямі грэх не паставіць подпісы. Ці не так?
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».