Вы тут

Нам не «да лямпачкі»


Рас­ход элект­ра­энер­гіі бы­та­вых пры­бо­раў кла­саў А і В мо­жа ад­роз­ні­вац­ца больш чым у 2,5 ра­за.

Жыць ба­га­та — гэ­та не аба­вяз­ко­ва атрым­лі­ваць са­мы вы­со­кі за­ро­бак. Ра­цы­я­наль­ная ап­ты­мі­за­цыя сва­іх рас­хо­даў так­са­ма ро­біць ча­ла­ве­ка за­мож­ным. Гэ­та ты­чыц­ца і ўсёй на­шай кра­і­ны. Не ма­ю­чы вя­лі­кіх пры­род­ных рэ­сур­саў і кры­ніц энер­гіі, Бе­ла­русь імк­нец­ца пра­віль­на раз­мяр­коў­ваць і эфек­тыў­на спа­жы­ваць усё — і ва­ду, і газ, і элект­ра­энер­гію. За гэ­тым со­чыць ад­па­вед­ны дзяр­жаў­ны ор­ган — Дэ­парт­амент па энер­га­эфек­тыў­нас­ці. Сён­ня ён доб­ра вя­до­мы ў кра­і­не як са­ма­стой­нае струк­тур­нае пад­раз­дзя­лен­не Дзярж­стан­дар­та. Дэ­парт­амент рэа­лі­зуе дзяр­жаў­ную па­лі­ты­ку ў га­лі­не энер­га­збе­ра­жэн­ня і ад­наў­ляль­ных кры­ніц энер­гіі. Акра­мя гэ­та­га, ажыц­цяў­ляе на­гляд за ра­цы­я­наль­ным вы­ка­ры­стан­нем па­ліў­на-энер­ге­тыч­ных рэ­сур­саў.

IMG_1315

Дэ­парт­амент па энер­га­эфек­тыў­нас­ці вя­дзе ста­тыс­ты­ку з 1997 го­да. Ва­ла­вы ўнут­ра­ны пра­дукт кра­і­ны за гэ­ты час вы­рас больш, чым у 2,5 ра­за, а спа­жы­ван­не па­ліў­на-энер­ге­тыч­ных рэ­сур­саў прак­тыч­на за­ста­ло­ся на ўзроў­ні 1997-га — рост 6-7%. Ад­нак эка­но­мяць не толь­кі прад­пры­ем­ствы і ар­га­ні­за­цыі. Агуль­ны вы­нік за­ле­жыць і ад кож­на­га жы­ха­ра кра­і­ны. Як не вы­кі­даць гро­шы на ве­цер пры ацяп­лен­ні ква­тэ­ры? Па якіх ха­рак­та­рыс­ты­ках вы­бі­раць энер­га­збе­ра­галь­ныя лям­пач­кі? Як га­та­ваць ежу эка­ном­на? На гэ­тыя і ін­шыя пы­тан­ні пад­час «пра­мой лі­ніі» ў на­шай га­зе­це ад­ка­заў на­мес­нік стар­шы­ні Дзярж­стан­дар­та — ды­рэк­тар Дэ­парт­амен­та па энер­га­эфек­тыў­нас­ці Сяр­гей Ся­маш­ка.

1-2

Прэч з ра­зет­кі!

Ган­на Асі­по­віч, г. Мінск:

— Мая ма­ту­ля ў вёс­цы заў­сё­ды на ноч ад­клю­чае ўсе элект­ра­пры­бо­ры з ра­зет­кі, бо ба­іц­ца па­жа­ру. А я чу­ла, што тэ­ле­ві­за­ры, кам­п’ю­та­ры і ін­шая тэх­ні­ка на­ват у рэ­жы­ме ча­кан­ня спа­жы­ва­юць элект­ра­энер­гію. Ці са­праў­ды гэ­та так? Ня­ўжо на гэ­тым мож­на яшчэ і сэ­ка­но­міць?

— У тым вы­пад­ку, ка­лі «віл­ку» вы­цяг­ва­юць з ра­зет­кі, то, зра­зу­ме­ла, спа­жы­ван­не элект­ра­энер­гіі бу­дзе ну­ля­вым. Ка­лі гэ­та­га не ра­біць, то на­ват вы­клю­ча­ная шмат­лі­кая тэх­ні­ка бу­дзе па­тро­ху з’я­даць элект­рыч­насць, якая вы­дат­коў­ва­ец­ца на «сіл­ка­ван­не» ўнут­ра­ных ін­ды­ка­та­раў і пра­цэ­саў. На пер­шы по­гляд, гэ­та не­вя­лі­кія ліч­бы, але ка­лі пад­лі­чыць, коль­кі спа­жы­вае ва­ша быц­цам ад­клю­ча­ная тэх­ні­ка за год, то мож­на рэ­аль­на сэ­ка­но­міць.

— Я чу­ла, што не­ка­то­рыя лю­дзі ўво­гу­ле ад­клю­ча­юць ква­тэ­ру агуль­ным «ру­біль­ні­кам», ка­лі, на­прык­лад, з’яз­джа­юць у ад­па­чы­нак. Ці ёсць у гэ­тым сэнс?

— Зра­зу­ме­ла, што ка­лі вы цал­кам абяс­точ­ва­е­це сваё жыл­лё, то гэ­та га­ран­туе вам і бяс­пе­ку, і эка­но­мію. Ці заў­сё­ды гэ­та не­аб­ход­на? Гэ­та вы ра­ша­е­це са­мі. Мо­жа быць, вы за­хо­ча­це па­кі­нуць поў­ны ха­ла­дзіль­нік. Без элект­рыч­нас­ці ён пра­ца­ваць не бу­дзе, і ўсе ва­шы за­па­сы са­псу­юц­ца.

Без пра­вер­кі — на­поў­ні­цу

Дзміт­рый, г. Мінск:

— Я зды­маю ква­тэ­ру. Ня­даў­на да мя­не пры­хо­дзіў спе­цы­я­ліст з во­да­ка­на­ла і ра­іў па­мя­няць лі­чыль­нік ва­ды. Гас­па­дар ква­тэ­ры ад­мах­ва­ец­ца. Чым мо­жа па­гра­жаць ад­мо­ва ад за­ме­ны лі­чыль­ні­ка?

— Ве­ра­год­на, прос­та прый­шоў час пра­вер­кі лі­чыль­ні­ка. За гэ­та пла­ціць не трэ­ба — пра­бор прос­та за­мя­ня­юць на но­вы. Не­зра­зу­ме­ла, ча­му гас­па­дар ква­тэ­ры не хо­ча гэ­та­га зра­біць. Вы­ка­ры­стан­не не­пра­ве­ра­на­га лі­чыль­ні­ка — усё роў­на што вы­ка­ры­стан­не ва­ды без лі­чыль­ні­ка. Зна­чыць, рас­ход ва­ды бу­дзе та­ры­фі­ка­вац­ца па са­бе­кош­це. Гэ­та прак­тыч­на ў пяць ра­зоў да­ра­жэй.

1-3

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— На­ўрад ці ка­мусь­ці хо­чац­ца пла­ціць так шмат гро­шай. Ча­му б не за­мя­ніць гэ­ты лі­чыль­нік?

— Звы­чай­на лю­дзі не да­юць мя­няць лі­чыль­ні­кі з пры­чы­ны та­го, што на ім ужо за­над­та шмат «на­бег­ла» не­апла­ча­ных ку­боў. Шка­да, але та­кія вы­пад­кі бы­ва­юць.

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— На­коль­кі мо­жа ад­роз­ні­вац­ца рас­ход рэ­сур­саў звы­чай­най сям’­ёй на­ват пры мі­ні­маль­най эка­но­міі (вы­клю­чэн­не свят­ла, ка­лі яно не па­трэб­на; не­пус­кан­не да­рэм­на ва­ды і гэ­так да­лей)?

— Спе­цы­я­ліс­та­мі бы­ло пад­лі­ча­на, што на прак­ты­цы за кошт звы­чай­ных ар­га­ні­за­цый­ных ме­ра­пры­ем­стваў па энер­га­збе­ра­жэн­ні ся­рэд­не­ста­тыс­тыч­ная бе­ла­рус­кая сям’я з трох ча­ла­век мо­жа эка­но­міць пры­клад­на 5-7% энер­га­рэ­сур­саў.

Ан­тон Куз­ня­цоў, г. Мінск:

— У на­шай сям’і тры ча­ла­ве­кі — я, жон­ка і ма­лень­кі сын. Сён­ня нор­ма спа­жы­ван­ня па ва­дзе скла­дае 4,3 куб. мет­ра на ча­ла­ве­ка. Так атры­ма­ла­ся, што гэ­тую нор­му мы пе­ры­я­дыч­на пе­ра­кры­ва­ем на 2-3 «ку­бы». За та­кую ва­ду мы вы­му­ша­ны пла­ціць па ін­шым та­ры­фе. Ці пла­ну­ец­ца па­вя­лі­чыць аль­бо па­мен­шыць та­кую льга­ту­е­мую нор­му?

— Гэ­та тэ­ма не ўва­хо­дзіць у кам­пе­тэн­цыю Дэ­парт­амен­та па энер­га­эфек­тыў­нас­ці, а хут­чэй Мін­жыл­кам­га­са. Звяр­ні­це­ся ле­пей у ЖЭС. Ха­ця, шчы­ра ка­жу­чы, эка­но­мія ва­ды апа­срод­ка­ва­на ты­чыц­ца і на­ша­га Дэ­парт­амен­та. Яна вя­дзе да эка­но­міі элект­рыч­нас­ці на пад’­ём і па­да­чу ва­ды, а так­са­ма пе­ра­кач­ку сцё­каў. Тут асоб­на вар­та пад­крэс­ліць, што дзяр­жа­ва не аб­мя­жоў­вае на­сель­ніц­тва ў спа­жы­ван­ні ва­ды. Ка­лі сям’і па­трэб­на вы­ка­рыс­таць больш за нор­му — ка­лі лас­ка, толь­кі па­мя­тай­це, што за яе трэ­ба пла­ціць на­поў­ні­цу, па са­бе­кош­це.

На­га­даю, што пла­та за па­слу­гі во­да­за­бес­пя­чэн­ня і ка­на­лі­за­цыі з гра­ма­дзян, якія пра­жы­ва­юць у да­мах (ква­тэ­рах), дзе ёсць пры­бо­ры ін­ды­ві­ду­аль­на­га ўлі­ку рас­хо­ду ва­ды, бя­рэц­ца што­ме­сяч­на па агуль­на вы­зна­ча­ных та­ры­фах. Яны суб­сі­дзі­ру­юц­ца дзяр­жа­вай у ме­жах 140 літ­раў у су­ткі на ча­ла­ве­ка. А во­да­спа­жы­ван­не звыш гэ­тай нор­мы аплач­ва­ец­ца спа­жыў­ца­мі па са­бе­кош­це. Для тых, хто не мае пры­бо­раў улі­ку (за вы­клю­чэн­нем вы­пад­каў, ка­лі ўста­ля­ван­не лі­чыль­ні­ка эка­на­міч­на не­мэ­та­згод­на або тэх­ніч­на не­маг­чы­ма), ва­да і ка­на­лі­за­цыя вы­стаў­ля­ец­ца па са­бе­кош­це ў ме­жах аб’­ёмаў во­да­спа­жы­ван­ня і во­да­ад­вя­дзен­ня 260 літ­раў у су­ткі на ча­ла­ве­ка.

«Кра­нік» на ба­та­рэю — за свой кошт…

Яра­слаў Паль­чык, г. Брэст:

— Мой ся­бар сем га­доў та­му па­бу­да­ваў ква­тэ­ру ў но­вым до­ме. У яго на ба­та­рэі ёсць спе­цы­яль­ны кра­нік, які рэ­гу­люе па­да­чу цеп­ла­энер­гіі. Та­му зі­мой яны пла­цяць за ацяп­лен­не знач­на менш, чым мы. Ці маг­чы­ма та­кі кра­нік уста­ля­ваць у ква­тэ­ры ста­ро­га до­ма?

— Вы мо­жа­це звяр­нуц­ца ў ЖЭС і па­пра­сіць уста­ля­ваць вам па­доб­ныя рэ­гу­ля­та­ры. На­ту­раль­на, гэ­та бу­дзе пра­во­дзіц­ца за ваш кошт.

Ан­та­ні­на Кузь­мі­ніч­на, г. Мінск:

— Наш дом быў зда­дзе­ны ў 1983 го­дзе. За­раз у ім пра­во­дзіц­ца цеп­ла­вая ма­дэр­ні­за­цыя. Ло­джыя ўва­хо­дзіць у агуль­ны мет­раж ква­тэ­ры, зы­хо­дзя­чы з яко­га я аплач­ваю ацяп­лен­не. Ра­бот­ні­кі уцяп­лі­лі мне толь­кі сце­ны жы­лых па­мяш­кан­няў, а ло­джыя за­ста­ла­ся «ха­лод­най». Мне зда­ец­ца, што гэ­та не зу­сім пра­віль­на. Ад­нак, ка­лі я звяр­ну­ла­ся да спе­цы­я­ліс­таў, мне ад­ка­за­лі, што каш­та­рыс та­кіх ра­бот не пра­ду­гледж­вае. Та­му ло­джыю мне па­ра­і­лі ўцяп­ляць за свой кошт…

— Пры пра­вя­дзен­ні цеп­ла­вой ма­дэр­ні­за­цыі га­лоў­най мэ­тай з’яў­ля­ец­ца ўтры­ман­не цяп­ла ме­на­ві­та ў жы­лых па­мяш­кан­нях ква­тэ­ры, дзе ажыц­цяў­ля­ец­ца ацяп­лен­не. А ло­джыя да та­кіх не ад­но­сіц­ца. Я пе­ра­ад­рас­ую ва­ша пы­тан­не ў Мі­ніс­тэр­ства жыл­лё­ва-ка­му­наль­най гас­па­дар­кі. Абя­цаю, што яны вам ад­ка­жуць па сут­нас­ці.

Да­вед­ка «Звяз­ды»:

На мо­мант пуб­лі­ка­цыі ар­ты­ку­ла зва­рот Ан­та­ні­ны Кузь­мі­ніч­ны быў ва ўста­ноў­ле­ным па­рад­ку раз­гле­джа­ны «Мін­скай га­рад­ской жыл­лё­вай гас­па­дар­кай», і пісь­мом ад 12.06.2015 го­да на­кі­ра­ва­ны ёй вы­чар­паль­ны ад­каз.

…А лі­чыль­нік на дом — за кошт дзяр­жа­вы

Мі­ка­лай Кар­по­віч, г. Ві­цебск:

— У нас на до­ме лі­чыль­ні­ка цяп­ла ня­ма. Да апла­ты нам па­ста­ян­на вы­стаў­ля­юць 1 ГКл кож­ны ме­сяц. Гэ­тая ліч­ба бя­рэц­ца лі­та­раль­на са сто­лі. Пе­ра­раз­лі­ку ні­я­ка­га не атрым­лі­ва­ем. Як нам вы­ра­шыць гэ­тую праб­ле­му?

— Па­тра­ба­ваць уста­ноў­кі лі­чыль­ні­ка. Урад пры­няў ра­шэн­не, што ўсе шмат­па­вяр­хо­выя шмат­ква­тэр­ныя (бо­лей за 20 ква­тэр) да­мы па­він­ны быць аб­ста­ля­ва­ны лі­чыль­ні­ка­мі цяп­ла. У свой час усе да­лі спра­ва­зда­чу, што гэ­тыя лі­чыль­ні­кі ўста­ля­ва­ны. Ле­тась мы пра­вя­лі кам­па­нію па пра­вер­цы жы­лых да­моў. Лі­чыль­ні­кі аль­бо не ўста­ля­ва­ны, аль­бо не пра­цу­юць, аль­бо са­ста­рэ­лі. Асаб­лі­ва гэ­та ха­рак­тэр­на для ра­ён­ных цэнт­раў. Зу­сім ня­даў­на пры­ня­та па­ста­но­ва Са­ве­та Мі­ніст­раў (ад 26 мая 2015 го­да №443 «Аб пад­рых­тоў­цы да пра­цы ў асен­не-зі­мо­вы пе­ры­яд 2015-2016 гг.»), у якой аба­вя­за­лі ўсе абл­вы­кан­ка­мы за­бяс­пе­чыць спраў­насць пра­цы гэ­тых лі­чыль­ні­каў. Та­му не­аб­ход­на па­тра­ба­ваць. Ка­лі ёсць лі­чыль­нік на дом, то ўсё, што прый­шло на яго, бу­дзе апла­ча­на людзь­мі. Усе стра­ты пад­час транс­пар­ці­роў­кі для жы­ха­роў до­ма не бу­дуць мець ні­я­ка­га зна­чэн­ня.

На лю­бы густ і ка­ша­лёк

Аляк­сандр Ана­толь­е­віч, г. Пінск:

— На­коль­кі мне вя­до­ма, у кра­і­ны За­ход­няй Еў­ро­пы за­ба­ро­не­на ўво­зіць і вы­ка­рыс­тоў­ваць там лям­пач­кі на­паль­ван­ня. Ці пла­ну­юць за­ба­ра­ніць гэ­тыя лям­пач­кі ў на­шай кра­і­не? Ка­лі?

— Вы ма­е­це ра­цыю — у Еў­ра­са­ю­зе іс­нуе та­кая за­ба­ро­на. Ад­нак у Бе­ла­ру­сі ні­чо­га па­доб­на­га не пла­ну­ец­ца. Тым не менш, ёсць пла­ны па вы­ва­дзе та­кіх лям­па­чак з вы­ка­ры­стан­ня на пра­мыс­ло­вых аб’­ек­тах, пры асвят­лен­ні ву­ліц і гэ­так да­лей.

Воль­га, г. Мінск:

— Сён­ня ў кра­мах вя­лі­кі вы­бар энер­га­збе­ра­галь­ных лям­па­чак. Яны ад­роз­ні­ва­юц­ца па­між са­бою кра­і­най, у якой вы­ра­ша­ны: За­ход­няя Еў­ро­па, Кі­тай, ай­чын­ныя. Ад­па­вед­на ад­роз­ні­ва­ец­ца і ца­на. Як пра­віль­на вы­браць та­кую лям­пач­ку, на што звяр­таць ува­гу?

— Зра­зу­ме­ла, што най­перш мы заў­сё­ды гля­дзім на ца­ну. Ка­лі яна нас за­да­валь­няе, то да­лей мы звяр­та­ем ува­гу на ма­гут­насць. Што нам трэ­ба асвят­ляць: не­вя­лі­кае пра­цоў­нае мес­ца ці цэ­лае па­мяш­кан­не? Ка­лі раз­мо­ва ідзе аб энер­га­збе­ра­галь­ных лю­мі­нес­цэнт­ных лям­пач­ках, то трэ­ба, акра­мя ма­гут­нас­ці, гля­дзець на свет­ла­вы па­ток. У лям­па­чак з ад­ноль­ка­вай ма­гут­нас­цю ён мо­жа быць роз­ным. На ўпа­коў­цы ўсё гэ­та па­зна­ча­на.

— А ці ёсць роз­ні­ца бе­ла­га свят­ла ці жоў­та­га гэ­тыя лям­пач­кі?

— А гэ­та ўжо на ваш густ — як больш па­да­ба­ец­ца. Ка­лі вы пры­звы­ча­і­лі­ся да жоў­та­га свят­ла — ка­лі лас­ка, да бе­ла­га — ня­ма праб­лем.

Вы­бі­ра­ем ма­гут­насць і свет­ла­вы па­ток

Ган­на Ар­лоў­ская, г. Мінск:

— Га­во­раць, што энер­га­збе­ра­галь­ныя лям­пач­кі пра­цу­юць больш пра­цяг­лы пе­ры­яд, ка­лі іх не ўклю­чаць і вы­клю­чаць за­над­та хут­ка, а да­ваць ім раз­га­рэц­ца. Ці праў­да гэ­та?

— Я не спе­цы­я­ліст у да­дзе­най сфе­ры і гля­джу на гэ­та, як звы­чай­ны спа­жы­вец: трэ­ба ўсё ра­біць згод­на з ін­струк­цы­яй вы­твор­цаў. Боль­шасць з іх рэ­ка­мен­дуе да­ваць лям­пач­цы раз­га­рэц­ца. Та­му прос­та ўваж­лі­ва чы­тай­це ін­струк­цыю.

— А ці ёсць ней­кія аб­ме­жа­ван­ні па вы­ка­ры­стан­ні энер­га­збе­ра­галь­ных лям­па­чак, на­прык­лад, у ван­не ці кух­ні?

— Аб­ме­жа­ван­няў па лю­мі­нес­цэнт­ных лям­пач­ках сён­ня ня­ма. А вось ад­нос­на свят­ло­ды­ёд­ных лям­паў ёсць не­ка­то­рыя вы­клю­чэн­ні. Іх не рэ­ка­мен­ду­юць да вы­ка­ры­стан­ня ў на­ву­чаль­ных уста­но­вах у тых па­мяш­кан­нях, дзе па­ста­ян­на зна­хо­дзяц­ца лю­дзі.

solnechnaya-batareya-krishe

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— З пры­чы­ны ча­го та­кая за­ба­ро­на?

— Па­куль што не­вя­до­ма, як уз­дзей­ні­чае на ар­га­нізм ча­ла­ве­ка свят­ло­ды­ёд­ная лям­па. А яшчэ у гэ­тых свя­ціль­ні­каў вуз­кая на­кі­ра­ва­насць свят­ла. Для атры­ман­ня больш аб’­ём­на­га свят­ла пра­пра­цоў­ва­юц­ца роз­ная фор­ма лям­па­чак і шмат­лі­кія тэх­на­ло­гіі. Спе­цы­я­ліс­ты ста­ра­юц­ца на­блі­зіць свят­ло­ды­ё­ды па свет­ла­вым па­то­ку да лям­па­чак на­паль­ван­ня. А ўво­гу­ле, я б па­ра­іў вы­бі­раць лям­пач­кі не па іх ма­гут­нас­ці, а згод­на з не­аб­ход­ным свет­ла­вым па­то­кам, які вы­зна­ча­ец­ца ў лю­ме­нах (лм). На­прык­лад, стан­дарт­ная лям­пач­ка на­паль­ван­ня ў 60 Вт мае свет­ла­вы па­ток ка­ля 720 лм. Та­кі ж па­ток мае лю­мі­нес­цэнт­ная лям­па ўжо пры ма­гут­нас­ці 12Вт. Ме­на­ві­та гэ­тая роз­ні­ца ў ма­гут­нас­ці і за­бяс­печ­вае энер­га­збе­ра­жэн­не.

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— А чым ад­роз­ні­ва­юц­ца ў энер­га­збе­ра­галь­ных лям­пач­ках ад­цен­ні свят­ла?

— Стан­дарт­ная лям­пач­ка на­паль­ван­ня вы­пра­мень­вае бе­лае свят­ло з цёп­лым ад­цен­нем, а энер­га­збе­ра­галь­ныя ма­юць больш шы­ро­кі дыя­па­зон ка­ля­ро­вых свет­ла­вых па­то­каў. Са­мы рас­паў­сю­джа­ны від та­кіх лямп мае бе­лае цёп­лае ад­цен­не і вы­пра­мень­вае мяк­кае кам­форт­нае свят­ло для лю­бых ты­паў па­мяш­кан­няў. Лам­пы з ха­лод­ным бе­лым па­то­кам ма­юць да­во­лі нейт­раль­нае свят­ло, якое больш па­ды­хо­дзіць для офі­саў. Час­та іх уста­лёў­ва­юць у тэх­ніч­ных па­мяш­кан­нях (га­ра­жах, май­стэр­нях). Да­пус­ка­ец­ца вы­ка­ры­стан­не на кух­ні. Лям­пач­кі з дзён­ным свет­ла­вым па­то­кам ма­юць больш ха­лод­нае свят­ло, якое бу­дзе рэз­кім, не­кам­форт­ным і на­ват не­на­ту­раль­ным. Час­цей іх вы­ка­рыс­тоў­ва­юць у пры­бі­раль­нях і праль­нях.

Асця­ро­га за­ліш­няй не бу­дзе

Ак­са­на Бол­дуць, г. Грод­на:

— На­ша сям’я ка­рыс­та­ец­ца энер­га­збе­ра­галь­ны­мі лям­пач­ка­мі. І на­ка­піў­ся поў­ны па­кет ад­пра­ца­ва­ных. На­коль­кі бяс­печ­на тры­маць іх до­ма, бо я ве­даю, што вы­кі­даць іх ра­зам з ас­тат­нім смец­цем нель­га? Мо­жа быць, трэ­ба вы­зы­ваць ней­кіх спе­цы­я­ліс­таў, каб іх уты­лі­за­ваць?

— Ёсць два ві­ды энер­га­эфек­тыў­ных лям­па­чак: лю­мі­нес­цэнт­ныя (дзе вы­ка­рыс­тоў­ва­ец­ца ртуць) і свят­ло­ды­ёд­ныя. Пер­шыя, ка­лі яны не раз­бі­ты і не па­шко­джа­ны, не ўяў­ля­юць з ся­бе не­бяс­пе­ку. Апош­нія так­са­ма бяс­печ­ныя. У вы­пад­ку па­шко­джан­ня лю­мі­нес­цэнт­най лям­пач­кі на­са­мрэч яна бу­дзе вель­мі шкод­най, і до­ма яе тры­маць нель­га. Сён­ня Мі­ніс­тэр­ства жыл­лё­ва-ка­му­наль­най гас­па­дар­кі ства­рае служ­бу па ўты­лі­за­цыі энер­га­збе­ра­галь­ных лям­па­чак, а па­куль што вы мо­жа­це ад­нес­ці іх у ЖЭС.

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— А якія лям­пач­кі леп­шыя — свят­ло­ды­ёд­ныя ці ртут­ныя?

— Усе яны ма­юць і не­да­хо­пы, і пе­ра­ва­гі. На­прык­лад, пе­ра­ва­гі свят­ло­ды­ё­даў у вель­мі ніз­кім спа­жы­ван­ні элект­ра­энер­гіі. На­ват уз­ні­кае пы­тан­не: на­вош­та ста­віць аў­та­ма­тыч­ныя вы­клю­чаль­ні­кі ў пад’­ез­дах, дзе ўста­ля­ва­ны свят­ло­ды­ёд­ныя свя­ціль­ні­кі? Энер­га­спа­жы­ван­не на­столь­кі ніз­кае, што ў вы­клю­чаль­ні­ках ня­ма сэн­су.

На­ват по­суд мае зна­чэн­не

Аляў­ці­на Жы­га, г. Ле­пель, Ві­цеб­ская воб­ласць:

— Пры­ві­тан­не вам, Сяр­гей Аляк­санд­ра­віч! Ле­тась я гас­ця­ва­ла ў Шве­цыі. Не­каль­кі ра­зоў гля­дзе­ла там тэ­ле­ві­зар і за­ўва­жы­ла, што на са­цы­яль­ных ка­на­лах ёсць спе­цы­яль­ныя пе­ра­да­чы пра збе­ра­жэн­не энер­гіі на прак­ты­цы. У іх спе­цы­я­ліс­ты рас­каз­ва­лі на­сель­ніц­тву аб тым, на якім аг­ні (ка­лі газ), або ма­гут­нас­ці (ка­лі элект­рыч­насць) ва­рыць пэў­ныя га­тун­кі мя­са, га­род­ні­ны, ры­бы. Ці іс­нуе па­доб­ны лік­без для бе­ла­рус­кіх хат­ніх гас­па­дынь?

— Так, іс­нуе. На­мі пад­рых­та­ва­ны па­пу­ляр­ныя па­мят­кі па эка­но­міі энер­гіі ў по­бы­це. На­прык­лад, па пры­га­та­ван­ні ежы. Для та­го, каб ва­ша стра­ва не толь­кі за­ха­ва­ла ві­та­мі­ны, але і пры­га­та­ва­ла­ся ў тры ра­зы хут­чэй, не­аб­ход­на га­та­ваць пад на­крыў­кай. Яшчэ адзін сак­рэт ты­чыц­ца ма­тэ­ры­я­лу по­су­ду. Та­кое па­пу­ляр­нае сён­ня тэф­ло­на­вае па­крыц­цё, а так­са­ма эма­лі­ра­ва­ны по­суд не з’яў­ля­юц­ца энер­га­эка­на­міч­ны­мі. Ле­пей вы­ка­рыс­тоў­ваць са­праў­ды энер­га­эфек­тыў­ныя ку­хон­ныя пры­ла­ды — по­суд з не­ржа­ве­ю­чай ста­лі, які мае па­лі­ра­ва­нае дно, слой алю­мі­нія ці ме­дзі. Пэў­ныя гро­шы мож­на па­кі­нуць у ся­мей­ным бюд­жэ­це і пры ра­цы­я­наль­ным вы­ка­ры­стан­ні га­зу. Для гэ­та­га не­аб­ход­на пад­трым­лі­ваць по­лы­мя кан­фор­кі та­кім чы­нам, каб яно не вы­хо­дзі­ла за па­ме­ры дна ва­ша­га по­су­ду. Та­кая прос­тая апе­ра­цыя дае эка­но­мію да 50% га­зу. А ўво­гу­ле, на на­шым сай­це (energoeffekt.gov.by) мож­на ад­шу­каць яшчэ шмат ка­рыс­най ін­фар­ма­цыі па хат­няй эка­но­міі.

Но­вы тэ­ле­ві­зар рэ­кла­мы не ба­іц­ца…

Іван Мі­ка­ла­е­віч, Глус­кі ра­ён:

— Па­ва­жа­ны Сяр­гей Аляк­санд­ра­віч! Мо­жа быць, пы­тан­не і не зу­сім да вас, але яно мя­не вель­мі тур­буе. Мне ўжо 84 га­ды, зра­зу­ме­ла, што на пен­сіі. Та­му на элект­рыч­нас­ці я эка­ном­лю, як і ўсе на вёс­цы. Па­гля­дзеў па тэ­ле­ві­за­ры ці­ка­вую для мя­не пе­ра­да­чу ці фільм — і вы­клю­чыў. Ад­нак апош­нім ча­сам гля­дзець тэ­ле­ві­зар ста­ла не­вы­нос­на: за­мест га­дзі­ны, ты вы­му­ша­ны ся­дзець паў­та­ры, бо кож­ныя дзе­сяць хві­лін устаў­ля­юць рэ­кла­му. А тэ­ле­ві­зар у гэ­ты час пра­цуе…

— Ра­зу­мею ва­шу не­за­да­во­ле­насць, ад­нак гэ­та са­праў­ды не мая кам­пе­тэн­цыя. На­ша­му Дэ­парт­амен­ту важ­на, каб усе тэ­ле­ві­за­ры ў кра­і­не бы­лі энер­га­эфек­тыў­ны­мі. Су­час­ная тэх­ні­ка спа­жы­вае знач­на мен­шую коль­касць энер­гіі на­ват пры круг­ла­су­тач­най пра­цы. Ка­лі ў вас вель­мі ста­ры тэ­ле­ві­зар, то яго ле­пей за­мя­ніць. І яшчэ за­ўва­жу: ме­на­ві­та за кошт рэ­кла­мы фі­нан­су­ец­ца дзей­насць тэ­ле­ка­на­лаў, та­му та­ры­фы іх па­слуг для на­сель­ніц­тва яшчэ да­во­лі пры­маль­ныя.

…А ха­ла­дзіль­нік з «плю­сам» — Пан­таг­ру­э­ляў

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— Ці на­са­мрэч вы­со­кія кла­сы энер­га­эфек­тыў­нас­ці для бы­та­вой тэх­ні­кі да­юць знач­ную эка­но­мію энер­гіі? Та­кая тэх­ні­ка звы­чай­на да­ра­жэй­шая, мо­жа быць, та­ды ча­ла­век ні­чо­га не вый­грае?

— Да­вай­це па­ста­вім ся­бе на мес­ца па­куп­ні­ка. Мне па­трэб­ны ха­ла­дзіль­нік. Я прый­шоў у кра­му, дзе ста­іць цэ­лы шэ­раг ха­ла­дзіль­ні­каў. Яны ўсе роз­ныя, ад­нак на кож­ным на­пі­са­на А+. Што я бу­ду ра­біць? Я вы­бе­ру той, які мя­не за­да­валь­няе па ко­ле­ры, па­ме­ры і ца­не. Ні­чо­га не зме­ніц­ца, ка­лі на іх бу­дзе ві­сець роз­ны клас, бо вы­бе­руць са­мы тан­ны ха­ла­дзіль­нік. Я не ба­чыў у ма­га­зі­нах ча­ла­ве­ка, які шу­кае толь­кі тэх­ні­ку кла­са А++. Кож­ны па­ві­нен сам для ся­бе вы­ра­шаць, што яму па­трэб­на. Па­куль што ў ча­ла­ве­ка ня­ма сур’­ёз­на­га сты­му­лу для эка­но­міі — та­ры­фы на элект­рыч­насць ніз­кія. З ця­гам ча­су энер­га­эфек­тыў­ная тэх­ні­ка са­ма зной­дзе свай­го па­куп­ні­ка.

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— А ўво­гу­ле, якія кла­сы энер­га­эфек­тыў­нас­ці іс­ну­юць?

— Клас энер­га­эфек­тыў­нас­ці на­да­ец­ца бы­та­вой тэх­ні­цы ў за­леж­нас­ці ад ма­гут­нас­ці, якую яна спа­жы­вае. Ад­па­вед­на, кож­ная ліч­ба гэ­та­га кла­са ад­люст­роў­ва­ец­ца на пэў­ным ка­ля­ро­вым фо­не. Бук­ва А на яр­ка-зя­лё­ным фо­не па­каз­вае вы­со­кую сту­пень энер­га­эфек­тыў­нас­ці тэх­ні­кі. Да­лей­шая ліч­ба­вая мар­кі­роў­ка ад В да G на­но­сіц­ца на паш­парт або кор­пус элект­ра­пры­бо­ра з больш ніз­кім кла­сам. Ра­зам з тым, сён­ня іс­нуе яшчэ тры кла­сы (А+, А++ і А+++), якія аба­зна­ча­юць мак­сі­маль­ную энер­га­эфек­тыў­насць.

На­прык­лад: ха­ла­дзіль­нік кла­са А+ спа­жы­вае элект­рыч­нас­ці менш за 42% ад стан­дарт­ных па­каз­чы­каў. А++ спа­жы­вае яшчэ менш — да 33%. Ха­ла­дзіль­нік з най­вы­шэй­шым кла­сам А+++ з’я­дае толь­кі ад­ну пя­тую част­ку стан­дарт­на­га спа­жы­ван­ня — да 22%. Энер­га­спа­жы­ван­не той ці ін­шай бы­та­вой пры­ла­ды мо­жа ад­роз­ні­вац­ца ў ра­зы. Ін­дэкс энер­га­эфек­тыў­нас­ці ха­ла­дзіль­ні­ка раз­ліч­ва­ец­ца па фор­му­лах з улі­кам ты­пу пры­бо­ра, коль­кас­ці і аб’­ёму ка­мер, тэм­пе­ра­тур, на­яў­нас­ці ў ха­ла­дзіль­ні­ку тых ці ін­шых функ­цый, клі­ма­тыч­на­га кла­са і ін­шых па­ра­мет­раў. У су­вя­зі з гэ­тым рас­ход элект­ра­энер­гіі ха­ла­дзіль­ні­ка­мі кла­саў А++ і В мо­жа ад­роз­ні­вац­ца больш чым у 2,5 ра­за.

Пра­па­но­вы і за­ўва­гі ві­та­юц­ца

Дзміт­рый Ля­вош­ка, г. Брэст:

— У мя­не до­ма ста­іць бой­лер для на­грэ­ву ва­ды. Не­каль­кі га­доў та­му мы па­ста­ві­лі яго за­мест га­за­вай ка­лон­кі. Па­куль не ўвя­лі ды­фе­рэн­цы­ра­ва­ную апла­ту, усё бы­ло нар­маль­на. По­тым бой­лер стаў «на­круч­ваць» вель­мі знач­ныя су­мы ў жы­роў­цы. Я ве­даю, што для тых, у ка­го ста­яць элект­ра­плі­ты, зра­бі­лі вы­клю­чэн­не. Ла­гіч­на бы­ло б зра­біць гэ­та і ў ма­ім вы­пад­ку…

— Я ду­маю, што ў гэ­тай сі­ту­а­цыі мо­жа неш­та змя­ніць увод у экс­плу­а­та­цыю атам­най элект­ра­стан­цыі. Маг­чы­ма, пры вя­лі­кай коль­кас­ці элект­ра­энер­гіі бу­дуць уво­дзіць іль­го­ты для пэў­ных ка­тэ­го­рый гра­ма­дзян.

Ве­ра Паў­лаў­на, г. Мінск:

— Я жы­ву ў но­вым до­ме на ву­лі­цы Баг­да­но­ві­ча. І ў на­шым пад’­ез­дзе круг­лыя су­ткі га­рыць свят­ло. Ці ёсць ней­кія аба­вяз­ко­выя нар­ма­ты­вы па ўста­ля­ван­ні ў пад’­ез­дах дат­чы­каў ру­ху для ўклю­чэн­ня і вы­клю­чэн­ня свят­ла?

— Асоб­ных нар­ма­ты­ваў ня­ма. Ад­нак ва ўсіх но­вых пра­ек­тах пра­ду­гледж­ва­ец­ца аў­та­ма­тыч­нае вы­клю­чэн­не свят­ла. Ура­дам не­ка­лі бы­ла пры­ня­та ад­па­вед­ная пра­гра­ма па ўста­ля­ван­ні та­кіх дат­чы­каў у тым жыл­лі, якое ўжо бы­ло па­бу­да­ва­на. А ў но­вых да­мах яны па­він­ны ўста­лёў­ва­ца пры бу­даў­ніц­тве.

— У нас та­ва­рыст­ва ўлас­ні­каў. Ку­ды мы па­він­ны звяр­тац­ца з гэ­тай праб­ле­май?

— У та­кім вы­пад­ку вы па­він­ны бу­дзе­це гэ­та зра­біць за свой кошт і уз­гад­ніць з Мін­гар­вы­кан­ка­мам.

Ар­цём Му­ха, г. Ор­ша:

— У на­шым ра­ё­не час­ця­ком уз­ні­ка­юць праб­ле­мы з на­пру­жан­нем у сет­цы, ка­лі лям­пач­кі пра­цу­юць толь­кі на па­ло­ву ма­гут­нас­ці. У су­вя­зі з гэ­тым мо­гуць са­пса­вац­ца скла­да­ныя элект­ра­пры­бо­ры. Па­рай­це, што нам ра­біць, каб та­кіх скач­коў на­пру­жан­ня не бы­ло?

— Я б вам па­ра­іў звяр­нуц­ца ў мяс­цо­вую ар­га­ні­за­цыю элект­ра­за­бес­пя­чэн­ня або ў Ві­цеб­скэ­нер­га. Най­лепш за ўсё — у пісь­мо­вым вы­гля­дзе.

Нам бы сон­ца ў да­па­мо­гу

Ан­та­ні­на Жук, г. Мінск:

— Мая сяб­роў­ка ня­даў­на бы­ла ў Гер­ма­ніі і па­ве­да­мі­ла, што там ак­тыў­на ўста­лёў­ва­юць на да­хах да­моў фо­та­эле­мен­ты, каб вы­ка­рыс­тоў­ваць энер­гію Сон­ца. Ці маг­чы­ма пры жа­дан­ні та­кое зра­біць, на­прык­лад, у ста­лі­цы?

— Сён­ня ня­ма на гэ­та за­ба­ро­ны. Ме­на­ві­та на ўста­ноў­ку. Але ж вы ра­зу­ме­е­це, ка­лі ідзе раз­мо­ва пра шмат­па­вяр­хо­вы дом, то гэ­та най­перш пы­тан­не да ар­хі­тэк­та­ра. Дру­гое пы­тан­не: як вы бу­дзе­це вы­ка­рыс­тоў­ваць гэ­тую элект­рыч­насць? Па за­ка­на­даў­стве сён­ня атры­ман­не элект­рыч­нас­ці ад фі­зіч­ных асоб у сіс­тэ­му не пра­ду­гледж­ва­ец­ца. За­ко­нам аб ад­наў­ляль­най энер­ге­ты­цы рэ­гу­лю­ец­ца атры­ман­не энер­гіі ад юры­дыч­ных асоб і ін­ды­ві­ду­аль­ных прад­пры­маль­ні­каў.

Ка­рэс­пан­дэнт «Звяз­ды»:

— А ка­лі рап­там жы­ха­ры ад­на­го шмат­па­вяр­хо­ві­ка аб’­яд­на­лі­ся і ства­ры­лі юры­дыч­ную асо­бу, якая бу­дзе пры­маць та­кую энер­гію?

— Та­ды трэ­ба бу­дзе звяр­тац­ца да энер­ге­ты­каў, якія за­па­тра­бу­юць па­ста­віць асоб­ны лі­чыль­нік, а ў мо­мант, ка­лі спа­жы­ва­еш аса­біс­тую элект­ра­энер­гію, ад­клю­чац­ца ад агуль­най сет­кі. А гэ­та прак­тыч­на не­рэ­аль­на.

Ула­дзі­слаў КУ­ЛЕ­ЦКІ,

Сяр­гей КУР­КАЧ.

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.