Вашы лепшыя выхадныя

У не­за­быў­нае па­да­рож­жа па Лат­віі, Літ­ве і Бе­ла­ру­сі за­пра­шае кі­раў­нік ад­мі­ніст­ра­цыі Лат­галь­ска­га рэ­гі­ё­на пла­на­ван­ня Іве­та Ма­лі­на-Та­бу­не

Транс­гра­ніч­ны рэ­гі­ён з паэ­тыч­най наз­вай Бэ­ла Дзві­на, які ахоп­лі­вае Ві­цеб­скую воб­ласць і лат­вій­скую Лат­га­лію, — зна­ход­ка для ра­ман­ты­каў з усіх кут­коў све­ту. Тут ёсць не­аб­ход­ныя ін­грэ­ды­ен­ты для пры­га­та­ван­ня са­май не­ве­ра­год­най ту­рыс­тыч­най стра­вы, якая прый­дзец­ца па гус­це на­ват са­ма­му па­тра­ба­валь­на­му гур­ма­ну па­да­рож­жаў.

Спа­да­ры­ня Іве­та пры­зна­ла­ся, што з дзя­цін­ства лю­біць Ві­цебск, Мё­ры, Брас­лаў. Ра­ней ез­дзі­ла сю­ды з баць­ка­мі на ка­ні­ку­лах па аб­ноў­кі. А ця­пер, як пра­ві­ла, па пра­цы, мэ­та якой — су­пра­цоў­ніц­тва ор­га­наў мяс­цо­ва­га са­ма­кі­ра­ван­ня Бе­ла­ру­сі і Лат­віі.

— Наш Лат­галь­скі рэ­гі­ён мя­жуе з Ві­цеб­скай воб­лас­цю. Тут пра­ця­кае ра­ка Дзві­на-Даў­га­ва, вя­до­мая са ста­ра­жыт­на­сці дзя­ку­ю­чы ле­ген­дар­на­му ганд­лё­ва­му шля­ху «з ва­ра­гаў у грэ­кі». Та­му мы ак­тыў­на вы­ка­рыс­тоў­ва­ем та­кое геа­гра­фіч­нае ста­но­ві­шча. Доб­рыя ста­сун­кі скла­лі­ся з Ві­цеб­скім абл­вы­кан­ка­мам, з якім у свой час пад­пі­са­лі да­га­вор аб су­пра­цоў­ніц­тве. Ужо не пер­шы год ра­зам удзель­ні­ча­ем у транс­гра­ніч­ных пра­ек­тах.

— Іве­та, мо­жа­це рас­ка­заць пра кан­крэт­ны плён су­пра­цоў­ніц­тва ор­га­наў мяс­цо­ва­га са­ма­кі­ра­ван­ня Бе­ла­ру­сі і Лат­віі?

— Мы ак­тыў­на раз­ві­ва­ем ту­рызм у Бал­тый­скім азёр­ным краі і ў рэ­гі­ё­не Бэ­ла Дзві­на. Адзін з апош­ніх вя­лі­кіх су­мес­ных пра­ек­таў — «Бэ­ла Дзві­на 2». З бе­ла­рус­ка­га бо­ку пры­ма­лі ўдзел ор­га­ны са­ма­кі­ра­ван­ня Ві­цеб­скай воб­лас­ці (у пры­ват­нас­ці, Ра­со­ны, Верх­ня­дзвінск, Брас­лаў, По­лацк, Мё­ры). Гэ­та са­мы вя­лі­кі па бюд­жэ­це пра­ект пра­гра­мы транс­гра­ніч­на­га су­пра­цоў­ніц­тва «Лат­вія — Літ­ва — Бе­ла­русь»! Бюд­жэт пра­ек­та — 1 789 387 еў­ра. Гэ­тыя гро­шы мы ўкла­лі ў інф­ра­струк­ту­ру, за­ку­пі­лі не­аб­ход­нае аб­ста­ля­ван­не, доб­ра­ўпа­рад­ка­ва­лі мес­цы ад­па­чын­ку. Для ту­рыс­таў рас­пра­ца­ва­лі пяць но­вых ці­ка­вых і ўні­каль­ных транс­гра­ніч­ных марш­ру­таў, у тым лі­ку і для ся­мей­на­га ад­па­чын­ку. Боль­шасць з іх пра­хо­дзіць праз тры кра­і­ны. Пра­па­ну­ем па­чаць па­да­рож­жа з Бе­ла­ру­сі, пас­ля за­ехаць у Літ­ву і за­вяр­шыць тур у Лат­віі. Боль­шасць марш­ру­таў тэ­ма­тыч­ныя, бо ва ўсіх лю­дзей па­трэ­бы роз­ныя: ад­ных ці­ка­віць сак­раль­ны ту­рызм, ін­шых — ку­лі­нар­ны, ка­гось­ці яшчэ — ак­тыў­ны ад­па­чы­нак… Вы­да­лі бра­шу­ру «Твае са­мыя леп­шыя вы­хад­ныя ў Лат­га­ліі, Аў­кштай­ціі і Ві­цеб­скай воб­лас­ці», ту­рыс­тыч­ную кар­ту «Бэ­ла Дзві­на і Бал­тый­скі азёр­ны край», па­ста­ві­лі ін­фар­ма­цый­ныя па­ка­заль­ні­кі. Бо не сак­рэт, што ча­сам ці­ка­выя аб'­ек­ты ту­рыс­ты аб­мі­на­юць, та­му што прос­та не ве­да­юць пра іх іс­на­ван­не.

— Пра­ект, пра які вы рас­па­вя­лі, не­вы­пад­ко­ва на­зы­ва­ец­ца Бэ­ла Дзві­на, што ў пе­ра­кла­дзе азна­чае «пры­го­жая Дзві­на»: і ў Літ­ве, і ў Бе­ла­ру­сі шмат пры­го­жых рэк і азёр. На­коль­кі ак­тыў­на вы­ка­рыс­тоў­ва­ец­ца вод­ны шлях для пры­цяг­нен­ня ту­рыс­таў?

— Па­куль не на поў­ную моц, на жаль. Тым не менш мы на пра­віль­ным шля­ху. Рас­пра­цоў­ва­ем не толь­кі пе­ша­ход­ныя, аў­та­ма­біль­ныя ды кон­ныя марш­ру­ты, але і вод­ныя. Каб пры­ва­біць больш ту­рыс­таў, трэ­ба, вя­до­ма, па­ляп­шаць інф­ра­струк­ту­ру не­па­срэд­на ля ва­ды. У ме­жах пра­ек­та «Бэ­ла Дзві­на» доб­ра­ўпа­рад­ка­ва­лі 12 мес­цаў гра­мад­ска­га ад­па­чын­ку. У пры­ват­нас­ці, пля­жы ў Верх­ня­дзвін­ску, Ра­сон­скім ра­ё­не, на во­зе­ры Сер­да­ва ў По­лац­кім ра­ё­не, на во­зе­ры Дры­вя­ты ў Брас­ла­ве, на Мёр­скім во­зе­ры. Зра­бі­лі там дзі­ця­чыя пля­цоў­кі, уста­на­ві­лі пры­бі­раль­ні, ка­бін­кі-ра­дзя­валь­ні.

— У той жа Іс­па­ніі ту­рыс­ты, каб на­ве­даць му­зей, га­дзі­на­мі га­то­вы ста­яць у чар­зе. Што, на ваш по­гляд, трэ­ба зра­біць, каб пры­цяг­нуць ува­гу да на­шых му­зе­яў?

— Ка­лі му­зей сум­ны і не­ці­ка­вы, то, на­ўрад ці там бу­дуць на­тоў­пы ту­рыс­таў. Мы гэ­та ра­зу­ме­ем, та­му як­раз ця­пер ра­зам з По­лац­кам ак­тыў­на ўка­ра­ня­ем пра­ект «Му­зей­ныя ва­ро­ты». Пра­во­дзім се­мі­на­ры, пла­ну­ем ар­га­ні­за­ваць аду­ка­цый­ныя па­езд­кі для му­зей­ных ра­бот­ні­каў у Аў­стрыю і Іта­лію. На­бы­ва­ем су­час­нае аб­ста­ля­ван­не для му­зе­яў. Яно сён­ня каш­туе вель­мі до­ра­га, але без гэ­та­га ні­як, інакш мы на­заўж­ды за­храс­нем ва ўча­раш­нім дні. У Даў­гаў­піл­се, так­са­ма у ме­жах транс­гра­ніч­на­га пра­ек­та, рэ­кан­стру­я­ва­лі крэ­пасць ХІХ ста­год­дзя і зра­бі­лі там му­зей Мар­ка Рот­кі. Гэ­та адзін з са­мых да­ра­гіх мас­та­коў-ім­прэ­сі­я­ніс­таў у све­це. Пас­ля на­вед­ван­ня бе­ла­рус­кіх Ду­ду­так за­га­рэ­лі­ся зра­біць у Крас­ла­ве му­зей шма­каў­кі (лат­галь­скі са­ма­гон).

Су­час­на­га ту­рыс­та ня­прос­та здзі­віць, та­му трэ­ба ра­зам ду­маць, як пры­цяг­нуць ува­гу да са­ма­быт­ных пом­ні­каў, уні­каль­ных ка­лек­цый, якія мы ма­ем, як іх пра­віль­на па­даць.

— Якія пе­ра­ва­гі ма­юць пры­гра­ніч­ныя рэ­гі­ё­ны? Што трэ­ба раз­ві­ваць, на што звяр­нуць ува­гу?

— Як у Бе­ла­ру­сі, так і Лат­віі ба­га­тая ку­лі­нар­ная спад­чы­на. Мы па­він­ны са­браць яе, за­ха­ваць і пра­да­ваць ту­рыс­там. На па­ляп­шэн­не ку­лі­нар­на­га сэр­ві­су ў Лат­галь­скім і Ві­цеб­скім рэ­гі­ё­нах скі­ра­ва­ны транс­гра­ніч­ны пра­ект «Бэ­ла ку­зі­на». На­шым лю­дзям ча­сам не ха­пае ве­даў, та­му ў ме­жах пра­ек­та мы ла­дзім се­мі­на­ры, па­езд­кі па аб­ме­не во­пы­там ра­бот­ні­каў сфе­ры хар­ча­ван­ня. Вель­мі важ­на не толь­кі ўмець га­та­ваць тра­ды­цый­ныя стра­вы, але і на­ву­чыц­ца аб­слу­гоў­ваць клі­ен­таў так, каб яны ха­це­лі вяр­нуц­ца да вас яшчэ і яшчэ. Спе­цы­яль­на для ту­рыс­таў мы рас­пра­ца­ва­лі 6‑дзён­ны ку­лі­нар­ны марш­рут.

Ве­да­е­це, да нас пры­яз­джа­лі ту­ра­пе­ра­та­ры і жур­на­ліс­ты з Санкт-Пе­цяр­бур­га. Не­ка­то­рыя пла­ка­лі — так не ха­це­лі ад'­яз­джаць. Ка­за­лі, у вас та­кі сар­дэч­ны пры­ём, што мы на­ват не звяр­та­ем ува­гі на не­да­хо­пы ў інф­ра­струк­ту­ры. Але гэ­та не на­го­да рас­слаб­ляц­ца. Маг­чы­ма, нех­та за­плю­шчыць во­чы на яе ад­сут­насць. Але боль­шасць, па­вер­це, не. Та­му нель­га да­пус­каць, каб, на­прык­лад, на ча­та­ры па­коі ў аг­ра­ся­дзі­бе бы­ла ад­на пры­бі­раль­ня і душ.

— Столь­кі ўся­го зроб­ле­на — ці ад­чу­ва­е­це ад­да­чу?

— Сё­ле­та ту­рыс­таў ста­ла на­шмат больш, чым, на­прык­лад, ле­тась. Я вы­пад­ко­ва ў Крас­ла­ве су­стрэ­ла доб­рую зна­ё­мую, мэ­ра су­сед­ня­га го­ра­да. Пы­та­ю­ся, што ты тут ро­біш? Я, ка­жа, пры­еха­ла па ва­шым да­вед­ні­ку. Столь­кі ці­ка­ва­га ў нас, аказ­ва­ец­ца, аж­но во­чы раз­бя­га­юц­ца. За два дні не­рэ­аль­на ўсё па­гля­дзець. Зра­бі­лі б вы, ка­жа, топ‑5 ці 10, каб за­ры­ен­та­ваць ту­рыс­та, у яко­га ма­ла ча­су: на што вар­та звяр­нуць ува­гу ў пер­шую чар­гу? Яе па­жа­дан­не мы ўзя­лі на за­мет­ку і ства­ры­лі для ту­рыс­таў та­кую «шпар­гал­ку».

— З які­мі пе­ра­шко­да­мі су­ты­ка­е­це­ся пад­час ука­ра­нен­ня пра­ек­таў?

— Ука­ра­ніць пра­ект прак­тыч­на не­рэ­аль­на, ка­лі ня­ма па­пя­рэд­ня­га во­пы­ту ці парт­нё­раў, якія пад­ка­жуць. У нас, дзя­куй Бо­гу, ёсць і во­пыт, і на­дзей­ныя парт­нё­ры. Але кож­ны раз, за­цвяр­джа­ю­чы чар­го­вы пра­ект, су­ты­ка­ем­ся з тым, што яго ўзгад­нен­не з бе­ла­рус­кім бо­кам зай­мае ча­мусь­ці вель­мі шмат ча­су. За гэ­ты час мо­жа змя­ніц­ца эка­на­міч­ная сі­ту­а­цыя, цэ­ны. Асноў­най жа пе­ра­шко­дай, якая ўплы­вае на коль­касць ту­рыс­таў, на мой по­гляд, з'яў­ля­ец­ца ві­за­вая. Але гэ­та пы­тан­не не на­ша­га ўзроў­ню. Пе­ра­мо­вы на­конт ад­ме­ны ві­за­ва­га рэ­жы­му вя­дуц­ца, і, бу­дзем спа­дзя­вац­ца, ра­шэн­не бу­дзе на ка­рысць да­лей­ша­га раз­віц­ця су­пра­цоў­ніц­тва па­між на­шы­мі кра­і­на­мі.

На­дзея ДРЫ­ЛА.

Мінск — Ры­га — Мінск.