Вы тут

На амаль 30 пытанняў расійскіх журналістаў Аляксандр Лукашэнка адказаў шчыра і адкрыта


Прэс-ту­ры прад­стаў­ні­коў ра­сій­скіх рэ­гі­я­наль­ных срод­каў ма­са­вай ін­фар­ма­цыі ў на­шу кра­і­ну ста­лі ўжо доб­рай тра­ды­цы­яй. Жур­на­ліс­ты з ра­сій­скіх рэ­гі­ё­наў імк­нуц­ца тра­піць у гэ­ту па­езд­ку не толь­кі дзе­ля ўлас­ных ура­жан­няў аб Бе­ла­ру­сі: яны ве­да­юць, што іх ча­кае шчы­рая гу­тар­ка з Прэ­зі­дэн­там Аляк­санд­рам Лу­ка­шэн­кам. Прэс-кан­фе­рэн­цыя кі­раў­ні­ка бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы — не­ад'­ем­ная і га­лоў­ная част­ка гэ­тай на­ро­джа­най два­нац­цаць га­доў на­зад тра­ды­цыі.

18-37

Гэ­тым ра­зам у прэс-кан­фе­рэн­цыі ўзя­лі ўдзел больш за сто прад­стаў­ні­коў СМІ з 50 рэ­гі­ё­наў Ра­сіі. На­пя­рэ­дад­ні жур­на­ліс­ты зна­ё­мі­лі­ся з са­цы­яль­на-эка­на­міч­ным раз­віц­цём Ві­цеб­скай воб­лас­ці.

Раз­мо­ва Аляк­санд­ра Лу­ка­шэн­кі з прад­стаў­ні­ка­мі СМІ доў­жы­ла­ся больш за пяць з паловай га­дзі­н і бы­ла над­звы­чай вост­рай і ці­ка­вай. Гэ­та­му спры­я­ла і па­лі­тыч­ная сі­ту­а­цыя, якая скла­ла­ся ў су­сед­ніх, бліз­кіх нам кра­і­нах, і га­тоў­насць бе­ла­рус­ка­га лі­да­ра да ад­кры­та­га шчы­ра­га дыя­ло­гу.

На­па­чат­ку прэс-кан­фе­рэн­цыі Прэ­зі­дэнт па­пра­сіў ра­сій­скіх жур­на­ліс­таў па­ка­заць Бе­ла­русь аб'­ек­тыў­на: не пе­ра­боль­шва­ю­чы рэ­ча­іс­насць, але і не пры­мян­ша­ю­чы да­сяг­нен­няў. «Вас, да­ра­гія бра­ты-ра­сі­я­не, пра­шу толь­кі аб ад­ным: па­ка­жы­це на­шу кра­і­ну без уся­ля­кіх пры­крас, пры­ха­рош­ван­ня, але не так, як ча­сам гэ­та ро­бяць, на жаль, фе­дэ­раль­ныя срод­кі ма­са­вай ін­фар­ма­цыі. У леп­шым вы­пад­ку яны за­моўч­ва­юць, што ёсць та­кая брац­кая і са­мая бліз­кая для Ра­сіі кра­і­на, а ў гор­шым вы­пад­ку — вы ўсё ба­чы­це са­мі, — ска­заў кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы. — Та­му я ха­цеў бы, каб на­шы бра­ты-ра­сі­я­не да­ве­да­лі­ся праў­ду пра Бе­ла­русь без пры­ха­рош­ван­ня рэ­ча­іс­нас­ці, але і не пры­мян­ша­ю­чы та­го, што нам у гэ­тых скла­да­ных умо­вах уда­ло­ся да­сяг­нуць».

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка звяр­нуў ува­гу, што па­доб­ныя прэс-ту­ры жур­на­ліс­таў ра­сій­скіх СМІ па Бе­ла­ру­сі пра­во-
д­зяц­ца ўжо 12 га­доў. Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі ад­зна­чыў іх ста­ноў­чы эфект у зблі­жэн­ні на­ро­даў дзвюх дзяр­жаў, у раз­віц­ці ўсе­ба­ко­ва­га су­пра­цоў­ніц­тва, уза­е­ма­ра­зу­мен­ня і доб­ра­су­сед­ства. «Вы, вя­до­ма, пе­ра­ка­на­лі­ся, што ра­сі­я­не ні­ко­лі не бу­дуць і не па­він­ны ад­чу­ваць ся­бе ў Бе­ла­ру­сі чу­жы­мі людзь­мі», — пад­крэс­ліў Прэ­зі­дэнт. «Упэў­не­ны, што кож­ны раз Бе­ла­русь ад­кры­ва­ец­ца вам як бра­тэр­ская, бліз­кая па ду­ху кра­і­на, здоль­ная, мо­жа быць, ка­гось­ці і здзіў­ляць у доб­рым сэн­се сло­ва, — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар. — Ду­маю, што тыя з вас, хто час­та бы­вае ў нас, ужо са­мі ста­лі трош­кі бе­ла­ру­са­мі». Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка вы­ка­заў асаб­лі­вую ўдзяч­насць тым жур­на­ліс­там, якія пе­ра­адо­ле­лі ты­ся­чы кі­ла­мет­раў, каб пры­сут­ні­чаць на прэс-кан­фе­рэн­цыі.

Прэ­зі­дэнт пад­крэс­ліў, што заў­сё­ды ста­ра­ец­ца ад­каз­ваць на ўсе пы­тан­ні шчы­ра і ад­кры­та. «Гэ­та га­лоў­ны прын­цып на­шай прэс-кан­фе­рэн­цыі. Так бу­дзе і сён­ня», — за­пэў­ніў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Аб сі­ту­а­цыі ва Укра­і­не

«Нам трэ­ба спа­кай­ней ста­віц­ца сён­ня да та­го, што ад­бы­ва­ец­ца ва Укра­і­не ў пла­не па­лі­ты­кі. Вы ве­да­е­це, яны заў­сё­ды бур­лі­лі на­пя­рэ­дад­ні вы­ба­раў, тым больш пар­ла­менц­кіх. Тое, што яны сён­ня ка­жуць, гэ­та не зна­чыць, што заўт­ра яны бу­дуць пра­во­дзіць та­кую па­лі­ты­ку. Гэ­та на­ту­раль­на. У нас у Бе­ла­ру­сі гэ­та­га ня­ма, та­му што ў нас зу­сім ін­шае ста­но­ві­шча», — ска­заў Прэ­зі­дэнт.

Акра­мя та­го, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што заў­сё­ды зна­хо­дзіў агуль­ную мо­ву з укра­ін­скі­мі па­лі­ты­ка­мі, якія бы­лі ва ўла­дзе. Бе­ла­рус­ка­му лі­да­ру не да­вя­ло­ся пра­ца­ваць з Ле­а­ні­дам Краў­чу­ком. «Усіх ін­шых прэ­зі­дэн­таў я доб­ра ве­даў і вель­мі цес­на з імі су­пра­цоў­ні­чаў. І не толь­кі з Куч­мам і Яну­ко­ві­чам, але і з Юшчан­кам, з Тур­чы­на­вым». Так­са­ма Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка быў зна­ё­мы з Пят­ром Па­ра­шэн­кам яшчэ да та­го, як апош­ні стаў прэ­зі­дэн­там. «Я заў­сё­ды пад­трым­лі­ваў кан­так­ты з гэ­ты­мі кі­раў­ні­ка­мі, хоць вель­мі кры­тыч­на вы­каз­ваў­ся па іх па­зі­цыі, ка­лі яна не ад­па­вя­да­ла на­шай», — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка звяр­нуў ува­гу, што ў Ра­сіі не заў­сё­ды па­зі­тыў­на ўспры­ма­юць яго кан­так­ты з укра­ін­скім бо­кам. «Гэ­та што, на шко­ду Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі? Што тут дрэн­на­га? Апош­нія па­дзеі ва Укра­і­не па­ка­за­лі, што ні­чо­га дрэн­на­га ня­ма», — пад­крэс­ліў бе­ла­рус­кі лі­дар. Прэ­зі­дэнт на­га­даў, што па­між Ра­сі­яй і Укра­і­най у апош­ні час паў­ста­лі вель­мі сур'­ёз­ныя праб­ле­мы па су­пра­цоў­ніц­тве ва­ен­на-пра­мыс­ло­вых комп­лек­саў. «Мне прый­шло­ся пад­клю­чац­ца да гэ­тых пы­тан­няў», — ад­зна­чыў ён.

Да­ючы ацэн­ку та­му, што ад­бы­ло­ся ў су­се­дзяў, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка за­зна­чыў: «Ад­быў­ся ан­ты­кан­сты­ту­цый­ны пе­ра­ва­рот. Хто ві­на­ва­ты? Прэ­зі­дэнт Укра­і­ны Вік­тар Яну­ко­віч. Ён ві­на­ва­ты. Толь­кі ён». Пры гэ­тым бе­ла­рус­кі лі­дар пад­крэс­ліў, што ра­ней пра­ма ка­заў Аляк­санд­ру Тур­чы­на­ву, ка­лі той вы­кон­ваў аба­вяз­кі ўкра­ін­ска­га прэ­зі­дэн­та, што па­дзеі ва Укра­і­не бы­лі ме­на­ві­та ан­ты­кан­сты­ту­цый­ным пе­ра­ва­ро­там.

Га­во­ра­чы аб Май­да­не, кі­раў­нік дзяр­жа­вы за­ўва­жыў: «Па­мя­та­е­це гэ­тую страль­бу? У гэ­тай страль­бе цяж­ка ра­за­брац­ца. На­ват вам — уед­лі­вым жур­на­ліс­там. Ка­лі па­чы­на­ец­ца су­тык­нен­не, то цяж­ка ра­за­брац­ца, хто ў ка­го стра­ляе і з якой мэ­тай», — ска­заў ён. Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі да­даў, што на гэ­тым фо­не ідзе ін­фар­ма­цый­ная вай­на, ка­лі кож­ны вы­ка­рыс­тоў­вае па­дзеі ў сва­іх мэ­тах. Акра­мя гэ­та­га, бе­ла­рус­кі лі­дар звяр­нуў ува­гу, што ў цэ­лым укра­ін­скія па­дзеі пры­вя­лі да вя­лі­кіх ча­ла­ве­чых ах­вяр, маш­та­бы якіх да гэ­та­га ча­су дак­лад­на не вы­зна­ча­ны. «Прый­дзе час — лю­дзі да­веда­юц­ца пра гэ­та ўсю праў­ду», — лі­чыць ён.

«На­ша па­зі­цыя та­кая: ба­я­выя дзе­ян­ні і гі­бель лю­дзей на ўсхо­дзе Укра­і­ны па­він­ны быць спы­не­ны кан­чат­ко­ва і бес­па­ва­рот­на. Мы і так ужо ўсклад­ні­лі ад­но­сі­ны з Укра­і­най да не­маг­чы­ма­га! Ужо не прос­та элі­ты Укра­і­ны, а на­ват су­пер­элі­ты, якія вель­мі доб­ра ста­вяц­ца да Ра­сіі і да нас і за­леж­ныя ад Ра­сіі і ад нас, ка­жуць, што мы са­пса­ва­лі ад­но­сі­ны з укра­ін­скім на­ро­дам, з укра­ін­скай дзяр­жа­вай на­заў­сё­ды», — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

«Кан­флікт ва Укра­і­не мо­жа быць вы­ра­ша­ны толь­кі шля­хам пе­ра­моў. Пе­ра­мож­цаў у гэ­тай вай­не не бу­дзе», — пад­крэс­ліў бе­ла­рус­кі лі­дар. «Ме­на­ві­та та­му, а не дзе­ля лаў­раў ней­кіх мі­ра­твор­цаў, мы заў­сё­ды і ўсю­ды вы­сту­па­ем за дыя­лог і ро­бім усё, што ў на­шых сі­лах, каб спры­яць гэ­та­му скла­да­на­му пе­ра­моў­на­му пра­цэ­су», — ад­зна­чыў ён.

«Усе мы — бе­ла­ру­сы, рус­кія, укра­ін­цы — вый­шлі, па сут­нас­ці, з ад­на­го «гняз­да» — сла­вян­ска­га. Та­му прос­та па-ча­ла­ве­чы ба­лю­ча гля­дзець на тое, што ад­бы­ва­ец­ца сён­ня ва Укра­і­не», — за­ўва­жыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. «Ві­да­воч­на, што ўбіць клін у ад­но­сі­ны па­між на­шы­мі кра­і­на­мі спра­бу­юць звон­ку, каб па­ся­ліць ва­ро­жасць і ня­на­вісць у сэр­цах гіс­та­рыч­на бліз­кіх і род­нас­ных па ду­ху на­ро­даў. Але пры гэ­тым і мы доб­рыя: мы для гэ­та­га да­ём на­го­ду, а ча­сам, як ва Укра­і­не, ства­ра­ем для гэ­та­га гле­бу, для гэ­та­га ціс­ку звон­ку», — лі­чыць кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы.

«Не­аб­ход­на за­няц­ца ад­наў­лен­нем ва Укра­і­не га­ра­доў і вё­сак. Ка­лі гэ­та­га не зра­біць як ма­га хут­чэй, на­ступ­ствы мо­гуць стаць са­праў­ды ка­та­стра­фіч­ны­мі, — ад­зна­чыў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. — Ужо ты­ся­чы бе­жан­цаў з Укра­і­ны пры­еха­лі ў Ра­сію і Бе­ла­русь, ра­ту­ю­чы ўлас­нае жыц­цё і жыц­цё сва­іх дзя­цей. І мы не ма­ем пра­ва ад­мах­нуц­ца ад гэ­тых лю­дзей. Мы па­він­ны па-бра­тэр­ску, па-су­сед­ску ім да­па­маг­чы. Тым больш гэ­та на­шы лю­дзі, якія не чу­жыя нам».

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка на­га­даў, што ў Бе­ла­ру­сі бы­ло пры­ня­та ра­шэн­не аб рэа­лі­за­цыі да­рож­най кар­ты для са­цы­яль­най рэ­абі­лі­та­цыі бе­жан­цаў з су­сед­няй кра­і­ны. «І, на­коль­кі я ве­даю са срод­каў ма­са­вай ін­фар­ма­цыі, у асноў­ным гэ­тыя бе­жан­цы вель­мі ста­ноў­ча ўспры­ня­лі на­шы су­стрэч­ныя дзе­ян­ні па іх пад­трым­цы», — за­ўва­жыў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі.

Га­во­ра­чы пра са­ма­аб'­яў­ле­ныя рэс­пуб­лі­кі на паў­днё­вым ус­хо­дзе Укра­і­ны, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ска­заў: «Да­вай­це не бу­дзем цям­ніць адзін пе­рад ад­ным: ка­лі б не Ра­сія, то дні ДНР і ЛНР бы­лі б злі­ча­ныя даў­но. Ра­сія прос­та вы­му­ша­на (ці не вы­му­ша­на, але я лі­чу, што вы­му­ша­на) аба­ра­няць і пад­трым­лі­ваць гэ­тыя тэ­ры­то­рыі. Па роз­ных пры­чы­нах. Па­чы­на­ю­чы ад улас­на­га імі­джу, рэй­тын­гу і за­кан­чва­ю­чы са­мым свя­тым — там жы­вуць бра­ты, і ў бя­дзе Ра­сія іх кі­нуць не мо­жа», — ска­заў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

18-38

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка на­га­даў, што ка­лі ўкра­ін­скі кан­флікт толь­кі па­чы­наў­ся і бу­да­ва­лі­ся ба­ры­ка­ды пры пе­ра­хо­дзе з Кры­ма ва Укра­і­ну, ён за­яў­ляў аб не­да­пу­шчаль­нас­ці па­чат­ку ва­ен­ных дзе­ян­няў і ма­ты­ва­ваў гэ­та тым, што ў ад­ва­рот­ным вы­пад­ку «мы пэў­ным гуль­цам на між­на­род­най арэ­не або пэў­ным дзяр­жа­вам так да­па­мо­жам і да­го­дзім, што да­лей ня­ма ку­ды». На дум­ку Прэ­зі­дэн­та, на ўкра­ін­скай тэ­ры­то­рыі пер­ша­па­чат­ко­ва не збі­ра­лі­ся ў ад­кры­тую ва­я­ваць гла­баль­ныя гуль­цы, якія маг­лі б су­праць­ста­яць Ра­сіі. «На­прык­лад, Аме­ры­ка ні­ко­лі не пой­дзе на су­тык­нен­не ў ад­кры­тую. Але не­ка­то­рыя дзяр­жа­вы і бло­кі вель­мі бу­дуць за­ці­каў­ле­ны ў тым, каб мы ўлас­ны­мі ру­ка­мі пе­ра­бі­лі адзін ад­на­го», — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар.

Акра­мя та­го, па яго сло­вах, ра­ней ужо вы­каз­ва­ла­ся дум­ка пра тое, што шля­хам кан­флік­ту ва Укра­і­не ства­ра­ец­ца гла­баль­ная ва­рон­ка ў цэнт­ры Еў­ро­пы, якая бу­дзе за­цяг­ваць дзяр­жа­вы і, у пры­ват­нас­ці, сла­вян у ва­ен­ныя дзе­ян­ні. «Не па­слу­ха­лі — вось і ад­бы­ла­ся гэ­тая бой­ня», — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Пры гэ­тым бе­ла­рус­кі лі­дар пад­крэс­ліў, што ка­лі ў кры­тыч­ны мо­мант у ад­рас Бе­ла­ру­сі ў су­вя­зі з па­зна­ча­най па­зі­цы­яй кра­і­ны па­сту­пі­лі пра­па­но­вы вы­сту­піць у якас­ці мі­ра­твор­чай пля­цоў­кі, ён ад­на­знач­на пад­тры­маў гэ­тую ідэю. «Я ска­заў: доб­ра. Толь­кі ска­жы­це, што зра­біць, і я зраб­лю. Не я вы­сту­піў мі­ра­твор­цам, не трэ­ба мне лаў­ры чу­жыя пры­піс­ваць, — пад­крэс­ліў кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы. — Я не пры­маю гэ­тай вай­ны, і не толь­кі та­му, што там гі­нуць ні ў чым не ві­на­ва­тыя дзе­ці і ста­рыя, а та­му, што гэ­та пры­чы­на гла­баль­на­га кан­флік­ту, ва­рон­ка, пра якую я ска­заў».

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што для ўрэ­гу­ля­ван­ня ўкра­ін­ска­га кры­зі­су ў Мін­ску не раз збі­ра­ла­ся кан­такт­ная гру­па, для ра­бо­ты якой бы­лі ство­ра­ны спры­яль­ныя ўмо­вы. «Мы да­лі маг­чы­масць для раз­мо­вы, — ска­заў ён. — І мы па­він­ны ў гэ­тых ад­но­сі­нах па­дзя­ка­ваць еў­ра­пей­цам, што яны па­га­дзі­лі­ся ў «апош­ня­га дык­та­та­ра Еў­ро­пы» ўсё ж та­кі са­брац­ца і па­га­ва­рыць».

Па­вод­ле слоў бе­ла­рус­ка­га лі­да­ра, на са­мым па­чат­ку кан­флік­ту ў яго быў свой план яго ўрэ­гу­ля­ван­ня. Прэ­зі­дэнт рас­ка­заў, што, ка­лі яму па­тэ­ле­фа­на­ва­лі пэў­ныя лю­дзі з пы­тан­нем, якім чы­нам маг­чы­ма ста­бі­лі­за­ваць сі­ту­а­цыю ва Укра­і­не, ён за­явіў, што ў Бе­ла­ру­сі ёсць улас­нае ба­чан­не і план вы­ра­шэн­ня ўкра­ін­ска­га кан­флік­ту. «Але я ска­заў, што па тэ­ле­фо­не га­ва­рыць пра гэ­та не бу­дзем, а пры­шлю свай­го ча­ла­ве­ка (гэ­та быў мі­ністр за­меж­ных спраў), ён вы­кла­дзе наш план. І За­хад гэ­ты план не пры­няў, хоць я за­пэў­ні­ваў, што мы ста­бі­лі­зу­ем там ста­но­ві­шча. Не ўда­ючы­ся ў пад­ра­бяз­нас­ці, я гэ­та пра­па­ноў­ваў і Ра­сіі, Ра­сія яго (план. — За­ўва­га БЕЛ­ТА) ад­хі­лі­ла», — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

«Я па­пя­рэдж­ваў, што ў хут­кім ча­се ад­бу­дзец­ца су­тык­нен­не ва Укра­і­не дзвюх ма­гут­ных сіл. Да­пус­каць зні­шчэн­ня кра­і­ны нель­га, але план Бе­ла­ру­сі пры­ня­ты не быў, зна­чыць, гэ­тая бой­ня ка­мусь­ці па­трэб­на», — ад­зна­чыў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Ка­жу­чы пра план Бе­ла­ру­сі па вы­ра­шэн­ні ўкра­ін­ска­га кан­флік­ту, які ў свой час не быў пры­ня­ты ні За­ха­дам, ні Ра­сі­яй, Прэ­зі­дэнт ад­зна­чыў: «Я га­то­вы быў вель­мі да­лё­ка пай­сці, аж да вы­ка­ры­стан­ня сва­іх Уз­бро­е­ных Сіл для та­го, каб раз­вес­ці кан­флік­ту­ю­чыя ба­кі», — ска­заў ён, да­даў­шы пры гэ­тым, што та­кая ме­ра маг­ла быць ска­ры­ста­ная ў са­мым па­чат­ку кан­флік­ту.

Ця­пер, па­вод­ле яго слоў, на паў­днё­вым ус­хо­дзе Укра­і­ны «та­кая мі­тус­ня, што ўво­гу­ле ня­ма з кім раз­маў­ляць». Прэ­зі­дэнт пад­крэс­ліў, што на гэ­тым эта­пе па­сы­лаць у гэ­тую кроп­ку свае вой­скі, на­ват у мір­ных мэ­тах, бы­ло б за­над­та ры­зы­коў­на, та­му што ў кан­флік­це за­дзей­ні­ча­ны сі­лы, якія на­огул ні­ко­му не пад­па­рад­коў­ва­юц­ца і кі­ра­ваць які­мі не­маг­чы­ма.

Пры гэ­тым Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што, ня­гле­дзя­чы на пе­ра­стрэл­кі, якія пра­цяг­ва­юц­ца, і ба­раць­бу за аэ­ра­порт у Да­не­цку, па­зі­тыў­ныя зру­хі па ўрэ­гу­ля­ван­ні ўкра­ін­ска­га кры­зі­су ўсё ж ёсць, і гэ­та­му ня­ма­ла спры­я­лі вы­ні­кі пра­цы кан­такт­най гру­пы, якая збі­ра­ла­ся ў Мін­ску ў скла­дзе Ра­сія — Укра­і­на — АБ­СЕ з удзе­лам прад­стаў­ні­коў са­ма­аб­ве­шча­ных рэс­пуб­лік. «Але ча­му, тым не менш, гэ­тыя пе­ра­стрэл­кі ідуць? Ка­лі б не бы­ло пар­ла­менц­кіх вы­ба­раў, пра­цэс (мір­ны. — За­ўва­га БЕЛ­ТА) ішоў бы хут­чэй. Па­лі­тыч­ны ас­пект вы­ба­раў ва Укра­і­не вель­мі ўплы­вае на ця­пе­раш­ні стан спраў», — лі­чыць ён.

Бе­ла­рус­кі лі­дар рас­тлу­ма­чыў, што ў свят­ле ўкра­ін­ска­га кан­флік­ту мно­гім па­лі­ты­кам хо­чац­ца за­ха­ваць свой твар і па­ка­заць, што яны га­то­выя ва­я­ваць да кан­ца, каб за­ха­ваць тую ці ін­шую част­ку тэ­ры­то­рыі кра­і­ны, хоць і ве­да­юць, што ў вы­ні­ку ва­ен­ных дзе­ян­няў гі­нуць ні ў чым не ві­на­ва­тыя лю­дзі. «Мо­жа, і трэ­ба твар за­ха­ваць, але толь­кі не ў гэ­тай сі­ту­а­цыі. Я гэ­та­га не ві­таю і не ра­зу­мею», — ска­заў Прэ­зі­дэнт.

Пры гэ­тым Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка чар­го­вы раз пад­крэс­ліў, што перс­пек­ты­вы вы­ра­шэн­ня кан­флік­ту ва Укра­і­не ва­ен­ным шля­хам ня­ма. Ён так­са­ма да­даў, што ні­ко­лі не па­дзя­ляў укра­ін­скі на­род на за­ход­ні і ўсход­ні. І ў абедз­вюх част­ках кра­і­ны, роў­на як і за яе ме­жа­мі, ёсць лю­дзі, якія за­мя­ша­ны ў кан­флік­це і ва­ю­юць на тэ­ры­то­рыі Укра­і­ны за гро­шы.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пры­знаў, што скла­да­на праг­на­за­ваць, што ён стаў бы ра­біць, бу­ду­чы кі­раў­ні­ком укра­ін­скай дзяр­жа­вы, па­коль­кі трэ­ба быць глы­бо­ка ўцяг­ну­тым у тыя пра­цэ­сы, якія там ад­бы­ва­юц­ца.

«Але я лаў­лю ся­бе на дум­цы, што на­ўрад ці мне ўда­ло­ся б рэа­лі­за­ваць жорст­кі курс, на які я быў бы на­стро­е­ны», — ад­зна­чыў бе­ла­рус­кі лі­дар.

На яго дум­ку, Укра­і­не вар­та пры­браць ад ула­ды алі­гар­хіч­ныя кла­ны. «Трэ­ба пе­ра­адо­лець усе алі­гар­хіч­ныя кла­ны, пры­браць іх ад ула­ды. Гэ­та перш за ўсё. Але трэ­ба на ка­гось­ці аба­пі­рац­ца. Але там без сі­ла­вых струк­тур не абы­дзеш­ся. А іх ня­ма. Дзе іх узяць? — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. — Бо ва Укра­і­не ня­ма­ла лю­дзей, здоль­ных на гэ­та, але па­трэ­бен час, каб іх са­браць ва­кол ся­бе і гля­дзець, каб ця­бе не пры­бра­лі і не пры­стрэ­лі­лі ра­ней, чым ты іх збя­рэш».

Са­мае га­лоў­нае, лі­чыць Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка, — за­ру­чыц­ца пад­трым­кай на­сель­ніц­тва. «Трэ­ба пад­няць на­род, каб ён ця­бе пад­тры­маў, — лі­чыць Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. — Як гэ­та зра­біць? Хоць для гэ­та­га ёсць вель­мі шмат пры­чын: лю­дзі на­па­ку­та­ва­лі­ся там. Але ці пой­дуць, не пой­дуць пас­ля гэ­тай кры­ві... Та­му вель­мі цяж­ка сён­ня ка­заць пра тое, што б ты зра­біў як прэ­зі­дэнт».

«І Па­ра­шэн­ка ж не дур­ны ча­ла­век, і ў яго лю­дзі ра­зум­ныя, і, на­пэў­на, яны ба­чаць гэ­тыя праб­ле­мы, але ча­му не ідуць гэ­тым шля­хам? Ці не хо­чуць, не мо­гуць, ці ра­зу­ме­юць, што гэ­та не­маг­чы­ма. Гэ­та зна­чыць, трэ­ба быць у гэ­тым кат­ле, каб на­ме­ціць шля­хі вы­ха­ду з яго. Та­му я не спя­шаў­ся б, да­пус­цім, сён­ня да­ваць ней­кія рэ­ка­мен­да­цыі», — да­даў бе­ла­рус­кі лі­дар.

Аб стратэгічным партнёрстве

Бе­ла­русь і Ра­сія пе­рад но­вы­мі па­гро­за­мі па­він­ны быць згур­та­ва­ны­мі як ні­ко­лі і па-парт­нёр­ску вы­ра­шаць усе роз­на­га­лос­сі, лі­чыць Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. «Ця­пер не час «шчы­паць» адзін ад­на­го па дро­бя­зях, ус­па­мі­наць ста­рыя крыў­ды ці ўно­сіць нер­во­васць у на­шы ад­но­сі­ны па на­ду­ма­ных пад­ста­вах», — ад­зна­чыў бе­ла­рус­кі лі­дар.

«Вы цу­доў­на ба­чы­це, што сён­ня ад­бы­ва­ец­ца на пла­не­це. Яе лі­та­раль­на тра­се ад між­усо­біц і ўзбро­е­ных кан­флік­таў. Гэ­та вы­ні­кі рэа­лі­за­цыі той «стра­тэ­гіі кі­ра­ва­на­га ха­о­су», якая на­но­сіць сур'­ёз­ны ўрон мно­гім дзяр­жа­вам роз­ных кан­ты­нен­таў, на жаль, уклю­ча­ю­чы сён­ня і Еў­ро­пу. Мы так­са­ма ве­да­ем, хто кі­руе гэ­тым ха­о­сам, хто ства­рае, хто вы­ра­шае та­кім чы­нам свае праб­ле­мы за кошт дэ­ста­бі­лі­за­цыі ве­лі­зар­ных рэ­гі­ё­наў і на­цкоў­ван­ня ад­ных на­ро­даў на дру­гія», — ска­заў кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы.

«У гэ­ты ня­прос­ты час, я ўпэў­не­ны, бе­ла­ру­сам і ра­сі­я­нам трэ­ба быць ра­зам. Пе­рад тва­рам но­вых па­гроз мы па­він­ны быць згур­та­ва­ны­мі як ні­ко­лі, мы па­він­ны быць га­то­вы пад­ста­віць адзін ад­на­му пля­чо, па-парт­нёр­ску вы­ра­шаць усе роз­на­га­лос­сі. Нам трэ­ба быць аба­вяз­ко­ва моц­ны­мі, не са­ро­мец­ца ад­стой­ваць свае ін­та­рэ­сы ра­зам — як эка­на­міч­ныя, так і па­лі­тыч­ныя. На­шы на­ро­ды па­він­ны жыць у зго­дзе», — пад­крэс­ліў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

На яго дум­ку, гэ­та­му ву­чаць і гіс­та­рыч­ныя ўро­кі Вя­лі­кай Ай­чын­най вай­ны, 70‑год­дзе Пе­ра­мо­гі ў якой бу­дзе ўра­чыс­та ад­зна­чац­ца 9 мая 2015 го­да. «Нель­га за­бы­ваць, што толь­кі дзя­ку­ю­чы адзін­ству на­шых на­ро­даў мы вы­ста­я­лі пад уда­ра­мі фа­шысц­кіх пол­чы­шчаў, раз­гра­мі­лі во­ра­га ў яго ж ло­га­ве і вы­зва­лі­лі Еў­ро­пу, вы­ра­та­ва­лі ўвесь свет ад на­цыз­му, усё ча­ла­вец­тва ад пры­гнё­ту. Яшчэ раз пад­крэс­лю — на­ша сі­ла ў адзін­стве і згур­та­ва­нас­ці!» — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што Бе­ла­русь вы­кон­вае да­моў­ле­нас­ці з Ра­сі­яй у рам­ках Са­юз­най дзяр­жа­вы, Мыт­на­га са­ю­за, Адзі­най эка­на­міч­най пра­сто­ры і АДКБ. «І ра­зам адэ­кват­на рэ­агу­ем на ак­тыў­насць на­шых пра­ціў­ні­каў ля на­шых ме­жаў, якая рас­це», — ска­заў ён.

«Мы ад­стой­ва­ем эка­на­міч­ныя ін­та­рэ­сы Ра­сіі, пе­ра­пы­ня­ю­чы спро­бы ўво­зу за­ход­ніх та­ва­раў, якія тра­пі­лі пад эм­бар­га. Ідзём на­су­страч на­шым парт­нё­рам па пы­тан­ні за­мя­шчэн­ня та­кой пра­дук­цыі бе­ла­рус­кі­мі та­ва­ра­мі, што асаб­лі­ва ак­ту­аль­на, на­прык­лад, для Ка­лі­нінг­рад­скай воб­лас­ці, уліч­ва­ю­чы яе асаб­лі­вае геа­гра­фіч­нае ста­но­ві­шча», — ад­зна­чыў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі.

«Мы дзей­ні­ча­ем у ду­ху са­юз­ніц­кіх ад­но­сін і ста­ра­ем­ся ў сі­лу на­шых да­лё­ка не бяз­меж­ных маг­чы­мас­цяў за­бяс­пе­чыць вас якас­ны­мі бе­ла­рус­кі­мі пра­дук­та­мі хар­ча­ван­ня і сель­гас­пра­дук­цы­яй. У Ра­сіі на іх іс­нуе вы­со­кі по­пыт», — пад­крэс­ліў бе­ла­рус­кі лі­дар.

«Не ду­май­це, што я ба­ю­ся, як не­ка­то­рыя ў Ра­сіі ка­жуць (а асаб­лі­ва ў нас тут — на­ша апа­зі­цыя, на­шы на­цы­я­на­ліс­ты мя­не па­ло­ха­юць), што сён­ня — Укра­і­на, заўт­ра — Бе­ла­русь, пас­ля­заўт­ра — Ка­зах­стан ці на­ад­ва­рот. Лух­та поў­ная. У нас на­ват не раз­гля­да­юц­ца на па­лі­тыч­ным уз­роў­ні па­доб­ныя ва­ры­ян­ты. Я не да­пус­каю, каб Бе­ла­русь ста­ла чар­го­вай дзяр­жа­вай, у якой Ра­сія за­бя­рэ част­ку тэ­ры­то­рыі або ўсю. Та­ко­га ня­ма», — за­явіў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

18-39

Пры гэ­тым Прэ­зі­дэнт на­га­даў, што ў 1994 го­дзе ў Бу­да­пеш­це прай­шла кан­фе­рэн­цыя, на якой у тым лі­ку Бе­ла­ру­сі і Укра­і­не з бо­ку Вя­лі­ка­бры­та­ніі, Ра­сіі і ЗША бы­лі да­дзе­ны га­ран­тыі па за­ха­ван­ні тэ­ры­та­ры­яль­най цэ­лас­нас­ці ў аб­мен на вы­вад ядзер­най зброі. Гэ­та зна­чыць, фак­тыч­на бы­ла аб­ве­шча­на не­па­руш­насць ме­жаў Бе­ла­ру­сі, Ка­зах­ста­на і Укра­і­ны, якія бы­лі на той мо­мант. Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка на­га­даў, што час­та ў Ра­сіі га­во­раць аб ня­пра­віль­ным кро­ку Мі­кі­ты Хру­шчо­ва, які пе­ра­даў Крым УССР, а зна­чыць, трэ­ба за­браць паў­вост­раў на­зад. «Гэ­та не ма­тыў», — за­явіў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. Ён яшчэ раз на­га­даў, што ў 1994 го­дзе бы­лі да­дзе­ны га­ран­тыі тэ­ры­та­ры­яль­най цэ­лас­нас­ці.

Ад­нак, за­кра­на­ю­чы сі­ту­а­цыю з Кры­мам, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пра­па­на­ваў за­ду­мац­ца, ча­му Ра­сія пай­шла на та­кі крок. Ён на­га­даў, што ўжо ра­ней звяр­таў ува­гу жур­на­ліс­таў укра­ін­скіх СМІ на тое, што Крым быў зда­дзе­ны прак­тыч­на без бою. «Ча­му вы (укра­ін­цы. — За­ўва­га БЕЛ­ТА)
не ва­я­ва­лі за гэ­ты Крым? Ча­му вы яго ад­да­лі Ра­сіі без адзі­на­га стрэ­лу? Зна­чыць, вы не лі­чы­це, што гэ­та ва­ша тэ­ры­то­рыя», — ска­заў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка за­даў ры­та­рыч­ныя пы­тан­ні: «На­вош­та вы на­кі­ра­ва­лі васт­рыё сва­ёй рэ­ва­лю­цыі су­праць на­шых лю­дзей — рус­кіх і рус­ка­моў­ных бе­ла­ру­саў? На­вош­та вы па­ча­лі за­ба­ра­няць рус­кую мо­ву? Што, больш не бы­ло праб­лем? Вы па­ча­лі па­гра­жаць жыц­цю гэ­тых лю­дзей». Кі­раў­нік дзяр­жа­вы за­кра­нуў і ін­шы ас­пект крым­скай праб­ле­мы: «Вы што, ха­це­лі раз­мяс­ціць у Кры­ме пад­раз­дзя­лен­ні НА­ТА? Вы ве­да­е­це на­шу па­зі­цыю. Та­му шу­кай­це пры­чы­ну не ў Ра­сіі, а ў ся­бе. Вы як мі­ні­мум да­лі на­го­ду для та­го, каб Ра­сія да­лу­чы­ла Крым».

Акра­мя гэ­та­га, Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі ад­зна­чыў, што сі­ту­а­цыя ў Кры­ме мо­жа ўсклад­ніц­ца з‑за та­го, што пе­ра­рва­ны тра­ды­цый­ныя ка­му­ні­ка­цыі і ка­на­лы за­бес­пя­чэн­ня паў­вост­ра­ва. Гэ­тая праб­ле­ма па­гар­ша­ец­ца з на­блі­жэн­нем зі­мы. Хоць Ра­сія, ма­ю­чы вя­лі­кія рэ­сур­сы, бу­дзе ра­біць усё, каб за­бяс­пе­чыць Крым, але для Ра­сій­скай Фе­дэ­ра­цыі гэ­та бу­дзе цяж­кай но­шай. «І гэ­та трэ­ба мець на ўва­зе, ка­лі не­ка­то­рыя ро­бяць за­явы, што Ра­сія хо­ча ад­ха­піць яшчэ і Ус­ход­нюю Укра­і­ну», — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. Ён пад­крэс­ліў, што пы­тан­не на­ват не ў са­мім да­лу­чэн­ні чу­жой тэ­ры­то­рыі, а ў тым, што бу­дзе пас­ля.

Вяр­та­ю­чы­ся да тэ­мы вы­ва­ду ядзер­най зброі і кан­фе­рэн­цыі 1994 го­да, бе­ла­рус­кі лі­дар рас­тлу­ма­чыў: «Я ўжо дэ-фак­та вы­му­ша­ны быў вы­кон­ваць тыя аба­вя­за­цель­ствы па вы­ва­дзе ядзер­най зброі, якія мы ўзя­лі (да абран­ня Аляк­санд­ра Лу­ка­шэн­кі на прэ­зі­дэнц­кі пост. — За­ўва­га БЕЛ­ТА). Я быў ка­тэ­га­рыч­на су­праць гэ­та­га. Са­мы жорст­кі ціск, які я ад­чу­ваў, за­трым­лі­ва­ю­чы вы­вад ядзер­най зброі, ішоў з бо­ку ра­сій­ска­га кі­раў­ніц­тва». Ён да­даў, што га­вор­ка ідзе не толь­кі пра Ба­ры­са Ель­цы­на, але і пра яго акру­жэн­не. Ціск за­клю­чаў­ся, у пры­ват­нас­ці, у па­гро­зах пе­ра­крыць па­стаў­кі га­зу і наф­ты. Пры гэ­тым Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што ЗША бы­ло вы­гад­на са­браць ядзер­ную зброю з пост­са­вец­кіх рэс­пуб­лік у ад­ным мес­цы — на тэ­ры­то­рыі Ра­сіі. Аме­ры­кан­скае кі­раў­ніц­тва лі­чы­ла, што змо­жа лёг­ка да­маў­ляц­ца з Ель­цы­ным. «Гэ­та быў за­над­та пры­мі­тыў­ны по­гляд. Ель­цын быў не той ча­ла­век, які га­то­вы быў здаць ін­та­рэ­сы Ра­сіі. Па­вер­це, я вель­мі доб­ра гэ­та ве­даю. Але Ра­сія бы­ла та­ды сла­бая, та­му ёй дык­та­ва­лі ўмо­вы», — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

За­кра­на­ю­чы пы­тан­не вы­зна­чэн­ня ста­ту­су Кры­ма, Прэ­зі­дэнт ад­зна­чыў, што про­сіць не аказ­ваць на яго ціс­ку. «Не трэ­ба мя­не дзяўб­сці, як па Аб­ха­зіі», — ска­заў кі­раў­нік дзяр­жа­вы. «Вы толь­кі што ска­за­лі, што вам, ра­сі­я­нам, і кі­раў­ніц­тву Ра­сіі та­кі па­ся­рэд­нік па­трэ­бен. Та­му вы мя­не не вель­мі на­пруж­вай­це па Кры­ме — і бу­дзе па­ся­рэд­нік за­ха­ва­ны як ма­га даў­жэй», — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы не вы­клю­чыў, што «не­ка­лі ней­кае пы­тан­не па­ў-
ста­не». «Але ў пла­не вы­зна­чэн­ня — мы вы­зна­чы­лі­ся даў­но. На­шу па­зі­цыю я вам вы­ка­заў. За вы­клю­чэн­нем ню­ан­саў, гэ­та бы­ла за­кры­тая тэ­ма пе­ра­моў з Пу­ці­ным, та­ды я яму прос­та ска­заў мае па­зі­цыі па Кры­ме і як бы я там дзей­ні­чаў, і што трэ­ба бы­ло зра­біць, але сён­ня, пра­бач­це, я пра гэ­та ска­заць не ма­гу», — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі пад­ра­бяз­на рас­па­вёў аб сі­ту­а­цыі, якая склад­ва­ла­ся ў свой час у да­чы­нен­ні да пры­знан­ня Аб­ха­зіі, ад­зна­чыў­шы, што, маг­чы­ма, гэ­та пралье свят­ло і на пы­тан­не па Кры­ме. Па сло­вах кі­раў­ні­ка бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы, па­зі­цыя За­ха­ду ў да­чы­нен­ні да Бе­ла­ру­сі ў вы­пад­ку пры­знан­ня Аб­ха­зіі бы­ла яс­ная.

«Мы па­кла­лі та­га­час­на­му Прэ­зі­дэн­ту Мядз­ве­дзе­ву спіс на стол: мы заўт­ра пры­зна­ем Паў­днё­вую Асе­цію і Аб­ха­зію — вось што зда­рыц­ца. Амаль тое, што ця­пер ад­бы­ва­ец­ца з Ра­сі­яй пры санк­цы­ях, толь­кі ў квад­ра­це. Я ка­жу: «Вось, што бу­дзе: до­ла­ра не бу­дзе, нам за­кры­ва­юць усё, усю­ды. Ска­жы­це: як вы да­па­мо­жа­це мне? У адзі­ноч­ку — гэ­та ўсё, дзяр­жа­вы ня­ма!» — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. «Але ка­лі гэ­та для вас вель­мі важ­на (а гэ­та лёг­кае бы­ло пы­тан­не для Ра­сіі, як гэ­та по­тым і ака­за­ла­ся, не ве­даю, на­вош­та бы­ло нас на­пруж­ваць па гэ­тым пы­тан­ні) — я га­то­вы, вы на­шы са­юз­ні­кі. Але вы га­то­вы пад­ста­віць пля­чо? — пра­цяг­нуў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. — Не га­то­вы. На­ват аб­мяр­коў­ваць не га­то­вы».

«Ра­сі­я­не ака­за­лі­ся не здоль­ны­мі нас пад­тры­маць у гэ­тай сі­ту­а­цыі. Та­му што ві­да­воч­ны быў бы вы­пад су­праць За­ха­ду — пад­трым­ка Бе­ла­ру­сі. Ра­сія не ха­це­ла іс­ці на кан­флікт з За­ха­дам з‑за Бе­ла­ру­сі», — рас­тлу­ма­чыў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Бе­ла­русь бу­дзе свя­та вы­кон­ваць да­моў­ле­нас­ці з Ра­сі­яй, ма­ю­чы пры гэ­тым свой пункт гле­джан­ня, пад­крэс­ліў Прэ­зі­дэнт. Па­вод­ле слоў бе­ла­рус­ка­га лі­да­ра, ка­лі ў Ра­сіі па­ча­лі ка­заць, што Бе­ла­русь не пад­трым­лі­вае па­зі­цыю Ра­сіі па Укра­і­не, ён за­явіў: ка­лі Ра­сіі спат­рэ­біц­ца пад­трым­ка з бо­ку Бе­ла­ру­сі, яна яе ака­жа. «Мы з Ра­сі­яй са­юз­ні­кі і бу­дзем свя­та вы­кон­ваць на­шы да­моў­ле­нас­ці, гэ­та на­ша па­зі­цыя. Але ў нас ёсць і ўлас­ны пункт гле­джан­ня, ча­сам ён мо­жа быць ад­роз­ны ад Ра­сіі. Але мы стра­тэ­гіч­ныя парт­нё­ры і са­юз­ні­кі. І мы не мо­жам да­пус­ціць, каб нех­та па­ку­та­ваў, а мы збо­ку гля­дзе­лі. Гэ­та­га не бу­дзе», — за­явіў Прэ­зі­дэнт.

Ка­жу­чы аб уза­е­ма­дзе­ян­ні Бе­ла­ру­сі з ін­шы­мі кра­і­на­мі, кі­раў­нік дзяр­жа­вы ад­зна­чыў, што па­дзеі ва Укра­і­не ста­лі на­го­дай для та­го, каб За­хад па­чаў ра­біць кро­кі на­су­страч Бе­ла­ру­сі. «На­ша па­зі­цыя па Укра­і­не, ма­быць, ста­ла штурш­ком і маг­чы­мас­цю цвя­ро­за­га ро­зу­му на За­ха­дзе і ў Аме­ры­цы за­явіць аб су­пра­цоў­ніц­тве з на­мі. І яны гэ­тым ска­рыс­та­лі­ся, а не та­му, што мы змя­ні­лі­ся або змя­ні­лі сваю па­лі­ты­ку. Мы са­мі і па­дзеі ў све­це па­вяр­ну­лі­ся та­кім чы­нам, што ўжо тар­ма­сіць Бе­ла­русь і вы­ці­раць аб яе но­гі не­пры­стой­на, ні­хто ўжо гэ­та­га не зра­зу­мее, на­ват на За­ха­дзе», — пад­крэс­ліў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Але «ка­лі нех­та бу­дзе ва­я­ваць, і мы ўцяг­нем­ся ў гэ­тую вай­ну, то толь­кі з‑за Ра­сіі. Мы не мо­жам са­бе да­зво­ліць на­ват ідэа­ла­гіч­на пра­пус­ціць тан­кі на Маск­ву праз Бе­ла­русь», — ска­заў Прэ­зі­дэнт. Так­са­ма ён на­га­даў пра аб'­яд­на­ную гру­пу вой­скаў, ство­ра­ную су­мес­на з Ра­сі­яй. Перш за ўсё яна па­трэб­на для аба­ро­ны ме­на­ві­та ра­сій­скіх ін­та­рэ­саў. У су­вя­зі з гэ­тым бе­ла­рус­кі лі­дар звяр­нуў ува­гу на ня­пра­віль­насць та­ко­га па­ды­хо­ду, ка­лі бе­ла­рус­кія вай­скоў­цы бу­дуць аба­ра­няць Ра­сію, але для гэ­та­га ча­мусь­ці па­він­ны куп­ляць узбра­ен­не ў той жа Ра­сій­скай Фе­дэ­ра­цыі. Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пад­крэс­ліў, што Бе­ла­ру­сі не­аб­ход­на свая доб­ра ўзбро­е­ная ар­мія, а не раз­ліч­ваць толь­кі на тое, што пры не­аб­ход­нас­ці на да­па­мо­гу прый­дзе Ра­сія.

«Ка­лі б у нас бы­ла хоць со­тая до­ля та­го ба­гац­ця, якое ёсць у вас (у Ра­сіі. — За­ўва­га БЕЛ­ТА)
ад пры­ро­ды, мы ні­ко­га б ні пра што не пра­сі­лі», — пад­крэс­ліў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. Ён звяр­нуў ува­гу, што, на­прык­лад, ар­мія Із­ра­і­ля атрым­лі­вае вель­мі вя­лі­кую да­па­мо­гу ад ЗША. «Вы ве­да­е­це, у тым, што мы па­куль не ўме­ем ра­біць, да­па­ма­га­юць, на жаль, ін­шыя, не ра­сі­я­не. Ча­сам гэ­та бяс­плат­на за па­слу­гі, якія мы ім аказ­ва­ем у ін­шых сфе­рах. Гэ­та не­нар­маль­на», — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Бе­ла­рус­кі лі­дар да­даў, што ця­пер для Бе­ла­ру­сі ак­ту­аль­нае раз­віц­цё ма­біль­ных су­ха­пут­ных пад­раз­дзя­лен­няў, а так­са­ма сіс­тэ­мы СПА. Па­вод­ле яго слоў, су­праць­па­вет­ра­ная аба­ро­на ў Бе­ла­ру­сі бы­ла ўдас­ка­на­ле­на з улі­кам тых не­да­хо­паў, якія бы­лі вы­яў­ле­ны ра­ней.

Аб эка­но­мі­цы і санк­цы­ях

Сі­ту­а­цыя з пад­атко­вым ма­неў­рам з'яў­ля­ец­ца пра­явай ім­пер­скіх ам­бі­цый Ра­сіі, вы­ка­заў дум­ку Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі. «У вы­ні­ку ма­неў­ру пра­вай ру­кой усё за­бра­лі з бюд­жэ­ту Бе­ла­ру­сі ў Ра­сію… Вяр­ну­лі кам­пен­са­цыю, што за­бра­лі гэ­тым ма­неў­рам. Ну што — гэ­та нар­маль­на? Гэ­та не­нар­маль­ныя ад­но­сі­ны… Та­кія па­во­дзі­ны час­та ў на­ва­коль­ных кра­і­нах, бы­лых рэс­пуб­лі­ках Са­ю­за, на­зы­ва­юць ім­пер­скі­мі ам­бі­цы­я­мі», — за­ўва­жыў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Ён так­са­ма мяр­куе, што та­кія дзе­ян­ні вар­та на­зваць не­спра­вяд­лі­вы­мі. «Ні­хто прос­та так і за­да­рам Бе­ла­ру­сі ні­чо­га не ад­дае. На­ад­ва­рот, імк­нуц­ца не­дзе на­хі­ліць, зня­ва­жыць, каб на ка­ле­нях па­ста­я­лі, неш­та па­пра­сі­лі… Гэ­та ня­пра­віль­на. Гэ­та заў­сё­ды за­сму­чае і пры­ўно­сіць у на­шы ад­но­сі­ны не прос­та не­ра­зу­мен­не, а ней­кую крыў­ду», — да­даў Прэ­зі­дэнт.

У ся­рэ­дзі­не ве­рас­ня ў Ра­сіі бы­ло пры­ня­та ра­шэн­не аб зме­не ўмоў зда­бы­чы, пе­ра­пра­цоў­кі, рэа­лі­за­цыі, экс­пар­ту наф­ты і наф­та­пра­дук­таў. Ра­сій­скі ўрад унёс у Дзярж­ду­му пра­па­но­вы па пра­вя­дзен­ні так зва­на­га пад­атко­ва­га ма­неў­ру, сут­насць яко­га за­клю­ча­ец­ца ў па­вы­шэн­ні па­да­тку на зда­бы­чу ка­рыс­ных вы­кап­няў, у тым лі­ку наф­ты, пры па­ра­лель­ным зні­жэн­ні вы­ваз­ных пош­лін пры экс­пар­це наф­ты і наф­та­пра­дук­таў. Гэ­та зна­чыць, з ад­на­го бо­ку па­вы­ша­ец­ца кошт наф­ты, з дру­го­га — па­мян­ша­юц­ца вы­ваз­ныя пош­лі­ны на наф­та­пра­дук­ты.

Кі­раў­нік Ад­мі­ніст­ра­цыі Прэ­зі­дэн­та Бе­ла­ру­сі Анд­рэй Ка­бя­коў ра­ней пра­ка­мен­та­ваў, што вы­ні­кам гэ­та­га пад­атко­ва­га ма­неў­ру ака­за­ла­ся іс­тот­нае па­гар­шэн­не ўмоў ганд­лю наф­тай і наф­та­пра­дук­та­мі для Бе­ла­ру­сі, якое вы­ра­жа­ец­ца стра­та­мі ў па­ме­ры больш за $1 млрд.

«У вы­ні­ку пе­ра­моў ба­коў на ўра­да­вым уз­роў­ні бы­ло пры­ня­та ра­шэн­не, каб усе вы­ваз­ныя пош­лі­ны, якія вы атры­ма­лі пры экс­пар­це наф­та­пра­дук­таў з Бе­ла­ру­сі, у 2015 го­дзе пе­ра­ліч­ва­лі­ся ў бе­ла­рус­кі бюд­жэт. Су­ма вы­ваз­ных мыт­ных пош­лін для Бе­ла­ру­сі скла­дзе пры­клад­на $2,5 млрд — яны па­сту­пяць у бюд­жэт рэс­пуб­лі­кі і «цал­кам кам­пен­су­юць той $1 млрд, на які па­гор­шы­лі­ся для нас умо­вы ганд­лю», — ска­заў кі­раў­нік Ад­мі­ніст­ра­цыі Прэ­зі­дэн­та Бе­ла­ру­сі.

У той жа час за­ста­ец­ца ў сі­ле пра­та­кол да па­гад­нен­ня, раз­лі­ча­ны да 2024 го­да ўключ­на, па якім $1,5 млрд вы­ваз­ных мыт­ных пош­лін бу­дзе па­сту­паць у бе­ла­рус­кі бюд­жэт, толь­кі з не­вя­лі­кім ада­бран­нем на 2015 год. «Гэ­та зна­чыць, на 2016 год пра­цяг­ва­ец­ца дзе­ян­не да­га­во­ра, які быў пад­пі­са­ны яшчэ ў маі 2014 го­да. Гэ­та свай­го ро­ду стра­ха­вая га­ран­тыя для Бе­ла­ру­сі», — за­ўва­жыў Анд­рэй Ка­бя­коў. Ба­кі так­са­ма да­мо­ві­лі­ся аб пра­вя­дзен­ні ў па­чат­ку 2015 го­да да­дат­ко­вых пе­ра­моў па гэ­тай тэ­ме

Ка­мен­ту­ю­чы рост цэн на бе­ла­рус­кія пра­дук­ты хар­ча­ван­ня ў Ра­сіі, Прэ­зі­дэнт за­явіў, што гэ­та ад­бы­ва­ец­ца не па на­шай ві­не, і за­клі­каў шу­каць пры­чы­ну най­перш, у Ра­сіі: «Як мя­не ін­фар­му­юць, пры­клад­на на 6–7% вы­рас­лі цэ­ны на на­шу пра­дук­цыю. Але ж мы па­стаў­ля­ем не ў сет­кі, а ва­шым ап­та­ві­кам у асноў­ным. Та­му вы шу­кай­це па­вы­шэн­не цэн у ся­бе. Гэ­та ва­шы сет­кі».

«Ска­жу вам шчы­ра, пры­чы­на ад­на — у ва­шай бяз­лад­нас­ці і бес­кант­роль­нас­ці. Раз пры­ват­нік, ры­нак — не ма­еш пра­ва, не ча­пай. Што хо­чам, то і ва­ро­цім. У Бе­ла­ру­сі гэ­та­га ня­ма», — ад­зна­чыў бе­ла­рус­кі лі­дар.

У на­шай кра­і­не імк­нуц­ца, па-пер­шае, не да­пус­ціць ма­на­по­ліі се­так, якія мо­гуць вы­цес­ніць кра­мы кро­ка­вай да­ступ­нас­ці. Па-дру­гое, дзяр­жа­ва за­хоў­вае ра­зум­ны кант­роль над рын­кам. «Нас час­та ра­сі­я­не асаб­лі­ва пра­су­ну­тыя па­пра­ка­юць: вось, ня­ма рын­ка­вай эка­но­мі­кі, дзяр­жа­ва ўмеш­ва­ец­ца. А я ка­заў: умеш­ва­лі­ся і бу­дзем умеш­вац­ца. Трэ­ба кант­ра­ля­ваць», — пад­крэс­ліў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Бе­ла­рус­кі лі­дар на­зваў яшчэ ад­ну пры­чы­ну рос­ту кош­таў на бе­ла­рус­кую пра­дук­цыю ў Ра­сіі, звя­за­ную з сет­ка­мі. «Што, вы не ве­да­е­це, што не­дзе на­вер­се ў іх «дах»? І гэ­та­му «да­ху» вы­гад­на тое, што ад­бы­ва­ец­ца сён­ня ў Маск­ве. Чым вы­шэй­шая ца­на, тым боль­шыя ад­ка­ты, па­дзел пры­быт­каў. Та­му па­трэ­бен кант­роль», — ска­заў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Пры­чым кант­роль га­лоў­ным чы­нам па­ві­нен за­клю­чац­ца ў тым, каб та­вар з Бе­ла­ру­сі і ін­шых кра­ін СНД, з ра­сій­скай глы­бін­кі трап­ляў у сет­кі. «Вось што са­мае га­лоў­нае — каб не ства­раў­ся штуч­ны дэ­фі­цыт па пры­чы­не эм­бар­га, — за­явіў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. — Та­ва­ру ў све­це да­стат­ко­ва, каб за­крыць ні­шу, якая ўтва­ры­ла­ся ў вы­ні­ку эм­бар­га ў Ра­сіі».

«Ва­шы ла­біс­ты ба­яц­ца вя­лі­кіх па­ста­вак, та­му што цэ­ны ўпа­дуць, а пры­ват­ні­кам гэ­та не трэ­ба. Вось у чым глы­бін­ная пры­чы­на гэ­та­га. А ў кож­на­га «дах» на­вер­се. У нас гэ­та не­маг­чы­ма і не­да­пу­шчаль­на. Та­му мы за­клі­ка­ем прос­та да ад­кры­тас­ці», — рэ­зю­ма­ваў Прэ­зі­дэнт.

Ад­каз­ва­ю­чы на пы­тан­не аб маг­чы­мас­ці «пад­санк­цый­на­га» рэ­экс­пар­ту пра­дук­таў хар­ча­ван­ня ў Ра­сію, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка за­явіў, што Бе­ла­русь яго не санк­цы­я­на­ва­ла і не пад­трым­лі­вае.

«Рэ­экс­парт не­маг­чы­мы. Ён ад­соч­ва­ец­ца», — пад­крэс­ліў кі­раў­нік дзяр­жа­вы. У той жа час Прэ­зі­дэнт на­га­даў, што Бе­ла­ру­сі не за­ба­ро­не­на куп­ляць пра­дук­цыю, якая па­тра­пі­ла пад ра­сій­скія санк­цыі, пе­ра­пра­цоў­ваць яе і па­стаў­ляць на ра­сій­скі ры­нак.

Бе­ла­русь і ра­ней куп­ля­ла і пе­ра­пра­цоў­ва­ла ў ся­бе пра­дук­цыю з кра­ін За­ха­ду, на­прык­лад, ма­ла­ко з Літ­вы, але ў ня­знач­ных аб'­ёмах. «Гэ­та быў мі­зэр, та­му што на­шы пе­ра­пра­цоў­чыя прад­пры­ем­ствы бы­лі амаль на 100% за­гру­жа­ныя. Мы на За­ха­дзе за пе­ры­яд ра­сій­ска­га эм­бар­га ў асноў­ным у Літ­ве ку­пі­лі ма­ла­ка для пе­ра­пра­цоў­кі 0,84% уся­го экс­пар­ту ма­лоч­ных пра­дук­таў у Ра­сію. Ска­жы­це, гэ­тае пы­тан­не вар­тае на­огул аб­мер­ка­ван­ня?» — спы­таў у пры­сут­ных кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Ка­мен­ту­ю­чы ін­фар­ма­цыю, якая пе­ры­я­дыч­на з'яў­ля­ец­ца ў СМІ, пра тое, што Бе­ла­русь быц­цам бы зай­ма­ец­ца рэ­экс­пар­там за­ба­ро­не­най пра­дук­цыі, Прэ­зі­дэнт за­явіў, што гэ­та «бяз­дум­ная пра­па­ган­да і ціск на Бе­ла­русь толь­кі ў ін­та­рэ­сах ла­біс­таў, жу­лі­каў, якія сён­ня вы­раб­ля­юць ана­ла­гіч­ную пра­дук­цыю ў Ра­сіі».

«Гэ­та да прос­та­га ча­ла­ве­ка не мае ні­я­ка­га да­чы­нен­ня. Вам чым больш і тан­ней, тым лепш. А ім трэ­ба менш, та­му што та­ды бу­дзе вы­со­кая ца­на», — рас­тлу­ма­чыў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Прэ­зі­дэнт Ра­сіі Ула­дзі­мір Пу­цін 6 жніў­ня пад­пі­саў указ «Аб пры­мя­нен­ні асоб­ных спе­цы­яль­ных эка­на­міч­ных мер у мэ­тах за­бес­пя­чэн­ня бяс­пе­кі РФ». Да­ку­мент уво­дзіць на год аб­ме­жа­ван­ні на ўвоз у кра­і­ну сель­гас­пра­дук­цыі дзяр­жаў, якія пад­тры­ма­лі ан­ты­ра­сій­скія санк­цыі. Ва ўка­зе ад­зна­ча­ец­ца, што гэ­тыя ме­ры пры­ня­ты ў мэ­тах аба­ро­ны на­цы­я­наль­ных ін­та­рэ­саў Ра­сій­скай Фе­дэ­ра­цыі. У пе­ра­лік за­меж­най сель­гас­пра­дук­цыі, у да­чы­нен­ні да якой уво­дзіц­ца поў­ная за­ба­ро­на на па­стаў­кі, уклю­чы­лі яла­ві­чы­ну, сві­ні­ну, мя­са птуш­кі, ры­бу, сы­ры, ма­ла­ко і пло­да­а­га­род­нін­ную пра­дук­цыю з Аў­стра­ліі, Ка­на­ды, ЕС, ЗША, Нар­ве­гіі. З гэ­та­га спі­са 20 жніў­ня бы­лі вы­клю­ча­ны маль­кі, без­лак­тоз­нае ма­ла­ко і без­лак­тоз­ная ма­лоч­ная пра­дук­цыя, на­сен­ная буль­ба, цук­ро­вая ку­ку­ру­за, га­рох, БА­Ды і ві­та­мі­ны.

Бе­ла­рус­кі бок не­ад­на­ра­зо­ва за­яў­ляў, што не да­пус­ціць рэ­экс­пар­ту праз тэ­ры­то­рыю сва­ёй кра­і­ны хар­чо­вых та­ва­раў, за­ба­ро­не­ных да ўво­зу Ра­сі­яй. У кан­цы ве­рас­ня Рас­сель­гас­на­гляд звяр­нуў­ся ва ўрад Бе­ла­ру­сі, Мі­ніс­тэр­ства сель­скай гас­па­дар­кі і хар­ча­ван­ня Бе­ла­ру­сі і ў Еў­ра­зій­скую эка­на­міч­ную ка­мі­сію з пра­па­но­вай аб ар­га­ні­за­цыі су­мес­на­га ка­ран­цін­на­га фі­та­са­ні­тар­на­га кант­ро­лю спе­цы­я­ліс­та­мі Рас­сель­гас­на­гля­ду і ЕЭК на знеш­няй мя­жы Мыт­на­га са­ю­за для ўлі­ку пра­дук­цыі, якая па­сту­пае на тэ­ры­то­рыю Бе­ла­ру­сі. Як за­явіў паз­ней мі­ністр сель­скай гас­па­дар­кі і хар­ча­ван­ня Бе­ла­ру­сі Ле­а­нід За­яц, Бе­ла­русь не ба­чыць у гэ­тым не­аб­ход­нас­ці.

13–16 каст­рыч­ні­ка ў Мін­ску пра­хо­дзі­ла пер­шае па­ся­джэн­не су­мес­най ра­бо­чай гру­пы фі­та­са­ні­тар­ных і ве­тэ­ры­нар­ных служ­баў Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі, за­клі­ка­най кант­ра­ля­ваць па­стаў­кі пра­дук­цыі ў МС. Бе­ла­рус­кі бок, у пры­ват­нас­ці, вы­сту­піў з пра­па­но­вай уз­мац­ніць жорст­касць ад­каз­нас­ці за па­стаў­кі ў РФ праз тэ­ры­то­рыю Бе­ла­ру­сі пад­санк­цый­ных та­ва­раў аж да кан­фіс­ка­цыі не­за­кон­на ўве­зе­на­га та­ва­ру і аў­та­ма­бі­ля.

Адзін з ра­сій­скіх жур­на­ліс­таў за­ўва­жыў, што най­больш за­леж­ным рэ­гі­ё­нам у част­цы ім­пар­ту хар­ча­ван­ня з'яў­ля­ец­ца Ка­лі­нінг­рад­ская воб­ласць. На пы­тан­не, ці га­то­вая Бе­ла­русь па­вя­лі­чыць у гэ­тую воб­ласць экс­парт пра­дук­таў хар­ча­ван­ня, Прэ­зі­дэнт ад­ка­заў: «Ка­лі ёсць праб­ле­мы — гэ­та толь­кі та­му, што кі­раў­ніц­тва воб­лас­ці не ва­ру­шыц­ца. Пры­яз­джай­це, мы да­мо­вім­ся аб­са­лют­на ле­гі­тым­на і за­кон­на, не па­ру­ша­ю­чы ні­я­кіх эм­бар­га. Ну не па­ста­вім мы ней­кую част­ку — 1–2% — у Ра­сію (на асноў­ную яе тэ­ры­то­рыю. — За­ўва­га БЕЛ­ТА), а Ка­лі­нінг­ра­ду гэ­та бу­дзе ад­чу­валь­на».

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка за­пэў­ніў, што Бе­ла­русь здоль­ная за­бяс­пе­чыць Ка­лі­нінг­рад­скую воб­ласць усім не­аб­ход­ным. Ён так­са­ма звяр­нуў ува­гу, што Ка­лі­нінг­рад мож­на на­зваць зо­най ад­каз­нас­ці Бе­ла­ру­сі.

Санк­цыі су­праць Ра­сіі вель­мі ба­лю­ча б'юць па Бе­ла­ру­сі, за­ўва­жыў Прэ­зі­дэнт, «та­му што наш асноў­ны ры­нак — Ра­сія».

Ад­каз­ва­ю­чы на пы­тан­не, як Бе­ла­ру­сі ўда­ло­ся вы­ста­яць ва ўмо­вах санк­цый, Аляк­сандр Лу­-
ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што ў кра­і­не «вель­мі жорст­ка пай­шлі на ды­вер­сі­фі­ка­цыю экс­пар­ту».

«Але ёсць яшчэ ад­на вель­мі важ­ная рэч. Мы з'яд­на­лі­ся, — пад­крэс­ліў Прэ­зі­дэнт. — Атры­ма­ла­ся аб'­яд­нац­ца і вы­ста­яць». Для Ра­сіі, якая па­тра­пі­ла пад між­на­род­ныя санк­цыі, з'яд­на­насць — гэ­та так­са­ма важ­на. «Га­лоў­нае — з'яд­нац­ца. Хо­піць у вас ду­ху, каб з'яд­нац­ца? Ідэя ёсць. Але ця­пер па­трэб­ны кан­крэт­ныя дзе­ян­ні. Гэ­та вель­мі важ­на і ня­прос­та», — да­даў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Аб ін­тэ­гра­цый­ных пра­цэ­сах

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пад­крэс­лі­вае важ­насць ня­ўхіль­на­га вы­ка­нан­ня ўсіх да­моў­ле­нас­цяў у Еў­ра­зій­скім эка­на­міч­ным са­ю­зе. «Вы­ключ­на важ­на, каб усе да­сяг­ну­тыя да­моў­ле­нас­ці ня­ўхіль­на вы­кон­ва­лі­ся. Інакш мы не толь­кі мо­жам стра­ціць да­вер у рам­ках на­ша­га са­ю­за, але і пры­кмет­на зні­зіць яго пры­ваб­насць у ва­чах кан­ды­да­таў на ўступ­лен­не ў ЕА­ЭС», — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар. «Шчы­ра ка­жу­чы, вель­мі б гэ­та­га не ха­це­ла­ся», — да­даў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

На дум­ку Прэ­зі­дэн­та Бе­ла­ру­сі, хоць кра­і­ны і ста­яць на па­ро­зе ўступ­лен­ня ў сі­лу Да­га­во­ра аб Еў­ра­зій­скім эка­на­міч­ным са­ю­зе, нель­га за­бы­ваць аб Са­юз­най дзяр­жа­ве Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі. «Як ні кру­ці, а па­доб­най глы­бі­ні ін­тэ­гра­цыі мы па­куль не да­сяг­ну­лі ні ў Мыт­ным са­ю­зе, ні ў Адзі­най эка­на­міч­най пра­сто­ры, ды і ў тым са­ю­зе, які пач­не функ­цы­я­на­ваць з 1 сту­дзе­ня 2015 го­да», — ад­зна­чыў кі­раў­нік бе­ла­рус­кай дзяр­жа­вы. Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка лі­чыць Са­юз­ную дзяр­жа­ву са­праў­ды ўні­каль­ным ін­тэ­гра­цый­ным утва­рэн­нем на пост­са­вец­кай пра­сто­ры, якая да­зва­ляе за­бяс­пе­чыць на спра­ве роў­насць са­цы­яль­ных пра­воў гра­ма­дзян дзвюх кра­ін.

«З парт­нё­ра­мі па еў­ра­зій­скай ін­тэ­гра­цыі — Ра­сі­яй і Ка­зах­ста­нам — мы хоць і зра­бі­лі ка­ла­саль­ны крок на­пе­рад, але ўсё яшчэ за­ста­ём­ся ў па­чат­ку вя­лі­ка­га шля­ху. Як мы прой­дзем гэ­ты шлях, уба­чы­це, ду­маю, ужо ў блі­жэй­шы час, — ад­зна­чыў бе­ла­рус­кі лі­дар. — Шэ­раг ад­чу­валь­ных пы­тан­няў па ўза­ем­ным ганд­лі ад­не­се­ны на перс­пек­ты­ву або вы­ра­ша­юц­ца на ўзроў­ні двух­ба­ко­вых ад­но­сін з Ра­сі­яй. Перш за ўсё гэ­та да­ты­чыц­ца энер­ге­тыч­ных рэ­сур­саў і ру­ху ка­пі­та­лаў».

Ін­тэ­гра­цыя ў Са­юз­най дзяр­жа­ве і Еў­ра­зій­скім эка­на­міч­ным са­ю­зе па­він­на быць больш эфек­тыў­най, пад­крэс­ліў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. «ЕА­ЭС — чыс­та эка­на­міч­ны са­юз. На гэ­ты мо­мант мы не да­сяг­ну­лі на­ват па­ло­вы ўзроў­ню той ін­тэ­гра­цыі, якая сфар­мі­ра­ва­ла­ся ў рам­ках Са­юз­най дзяр­жа­вы. У гра­ма­дзян Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі прак­тыч­на аб­са­лют­на роў­ныя пра­вы. У кра­ін адзі­ная аба­рон­ная пра­сто­ра. Мы пра­цу­ем ра­зам у га­лі­не аду­ка­цыі, ахо­вы зда­роўя, пе­ра­мя­шчэн­ня лю­дзей», — ад­зна­чыў Прэ­зі­дэнт.

Ад­нак, ня­гле­дзя­чы на ін­тэ­гра­цый­ныя пра­цэ­сы са­ю­за дзвюх кра­ін, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ўпэў­не­ны, што на­ро­ды Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі не за­да­во­ле­ны ўзроў­нем рэа­лі­за­цыі Да­га­во­ра аб Са­юз­най дзяр­жа­ве. «Пра­цэ­сы аб'­яд­нан­ня па­він­ны іс­ці хут­чэй, больш эфек­тыў­на. А са­мае га­лоў­нае — лю­дзі па­він­ны ба­чыць ка­рысць ад гэ­та­га са­ю­за», — пад­крэс­ліў ён.

Бе­ла­рус­кі лі­дар лі­чыць, што га­лоў­ны прын­цып па­бу­до­вы лю­бо­га са­ю­за — раў­на­праўе дзяр­жаў. «Мы па­він­ны бы­лі ўнес­ці на рэ­фе­рэн­дум Бе­ла­ру­сі і Ра­сіі Кан­сты­ту­цыю бу­ду­чай Са­юз­най дзяр­жа­вы. У ёй трэ­ба бы­ло пра­піс­ваць усё: тэ­ры­то­рыя, ула­да, пар­ла­мент. Ра­сія на гэ­та не пай­шла. Мы да­маў­ля­лі­ся аб адзі­най ва­лю­це. Але гэ­та па­він­на бы­ла быць, як у Еў­ро­пе, не­за­леж­ная адзі­ная ва­лю­та. Не­аб­ход­на, каб эмі­сій­ны цэнтр ства­раў­ся на раў­на­праў­ных умо­вах, гэ­та зна­чыць, усе пы­тан­ні вы­ра­ша­лі­ся ў ін­та­рэ­сах двух на­ро­даў. Але ў Ра­сіі ха­це­лі, каб эмі­сій­ны цэнтр быў у Пі­це­ры ці Маск­ве, а Цэнт­раль­ны банк кі­ра­ваў усім. Якое ж гэ­та раў­на­праўе? Та­му яшчэ та­ды мы не ства­ры­лі га­лоў­ныя асно­вы на­шай бу­ду­чай ін­тэ­гра­цыі, і ця­пер пра­цэ­сы пра­хо­дзяць больш па­воль­на, чым ха­це­ла­ся б», — за­ўва­жыў Прэ­зі­дэнт.

Аб са­цы­яль­най аба­ро­не бе­ла­ру­саў

У кра­і­не на­да­ец­ца вя­лі­кая ўва­га ўлад­ка­ван­ню сі­рот на ся­мей­ныя фор­мы вы­ха­ван­ня. Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пад­крэс­ліў, што раз­віц­цё ся­мей­ных фор­маў жыц­це­ўлад­ка­ван­ня дзя­цей-сі­рот з'яў­ля­ец­ца ад­ным з пры­яры­тэ­таў дзяр­жаў­най па­лі­ты­кі па аба­ро­не іх ін­та­рэ­саў. Сён­ня ў рэс­пуб­лі­кан­скім бан­ку да­ных дзя­цей-сі­рот, дзя­цей, якія за­ста­лі­ся без апе­кі баць­коў, змя­шча­ец­ца ін­фар­ма­цыя аб 23 тыс. хлоп­чы­каў і дзяў­ча­так. «У дзі­ця­чых да­мах за­ста­ец­ца ка­ля 5 тыс. дзя­цей. Мы сты­му­лю­ем, каб дзя­цей за­бі­ра­лі ў сем'і», — ска­заў Прэ­зі­дэнт. Па­вод­ле яго слоў, 9744 дзі­ця­ці зна­хо­дзяц­ца на вы­ха­ван­ні ў апя­кун­скіх сем'­ях, 6349 — у пры­ём­ных сем'­ях, 1544 — у дзі­ця­чых да­мах ся­мей­на­га ты­пу. У сем'­ях усы­на­ві­це­ляў вы­хоў­ва­юц­ца 6656 дзя­цей (толь­кі ў 2013 го­дзе ўсы­ноў­ле­на 551 дзі­ця). Дзярж­пад­трым­ка ўсы­ноў­ле­ных дзя­цей і сем'­яў усы­на­ві­це­ляў за­хоў­ва­ец­ца. Так, у 2014 го­дзе ўве­дзе­ны са­цы­яль­ны вод­пуск для ўсы­на­ві­це­ляў.

Акра­мя та­го, у кож­най воб­лас­ці рэс­пуб­лі­кі пра­ду­гле­джа­на за кошт срод­каў бюд­жэ­ту бу­даў­ніц­тва двух дзі­ця­чых да­моў ся­мей­на­га ты­пу што­год, у Мін­ску — дзвюх ква­тэр. Коль­касць та­кіх да­моў па­вя­лі­чы­ла­ся з 57 у 2005 го­дзе да 220 на сён­няш­ні дзень.

«Кло­пат пра дзя­цей і ста­рых — гэ­та пры­яры­тэт на­шай дзяр­жа­вы не на сло­вах, а на спра­ве. Для дзя­цей і ста­рых мы ства­ра­ем прос­тую і да­ступ­ную сіс­тэ­му да­па­мо­гі», — пад­крэс­ліў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Так, па­жы­лым лю­дзям і ін­ва­лі­дам па­слу­гі аказ­ва­юц­ца ў да­мах-ін­тэр­на­тах, са­цы­яль­ных уста­но­вах, раз­ві­ва­ец­ца сет­ка баль­ніц сяст­рын­ска­га до­гля­ду.

Прэ­зі­дэнт так­са­ма за­кра­нуў пы­тан­не па­вы­шэн­ня пен­сій­на­га ўзрос­ту. «Пен­сій­ны ўзрост у Бе­ла­ру­сі не па­вы­ша­ец­ца, бо лю­дзі гэ­та­га не хо­чуць, а я кляў­ся, што ні­ко­лі не пай­ду на­су­пе­рак лю­дзям па асноў­ных, хва­ра­ві­тых пы­тан­нях, — ска­заў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. — Дзяр­жа­ва бу­дзе па­вы­шаць пен­сіі, што мы і ро­бім, у за­леж­нас­ці ад ра­бо­ты эка­но­мі­кі, бо ліш­ніх гро­шай ня­ма. Та­му ёсць у эка­но­мі­цы гро­шы — бу­дуць і зар­пла­ты, бу­дуць і пен­сіі. Дру­гі шлях — па­вы­шэн­не пен­сій­на­га ўзрос­ту. Не хо­ча­це? Ра­зу­мею, не раб­лю. Але та­ды кры­ху мен­шая пен­сія».

Па­вод­ле слоў кі­раў­ні­ка дзяр­жа­вы, па­вы­шэн­не пен­сій­на­га ўзрос­ту — не па­на­цэя, але ад гэ­та­га бу­дуць пэў­ныя вы­га­ды. «Гэ­та не­нар­маль­на, ка­лі адзін-два пра­цу­юць, за­бяс­печ­ва­ю­чы ад­на­го пен­сі­я­не­ра. Па­жа­да­на, каб на ад­на­го пен­сі­я­не­ра бы­ло ха­ця б трое пра­цу­ю­чых, а ў нас ужо паў­та­ра, ды і ў вас (у Ра­сіі. — За­ўва­га БЕЛ­ТА), на­пэў­на, бліз­ка да гэ­та­га», — лі­чыць Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка. Мно­гія лю­дзі пра­цу­юць пас­ля да­сяг­нен­ня ўзрос­ту 55–60 га­доў, да­даў ён.

Аб ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй

Ра­бо­та па ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй вя­дзец­ца ў на­шай кра­і­не па­ста­ян­на, за­явіў Прэ­зі­дэнт. «Яшчэ да свай­го прэ­зі­дэнц­тва я ўзна­чаль­ваў ка­мі­сію па ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй. Я ўнут­ра­на не пе­ра­но­шу зла­дзе­яў, ра­баў­ні­коў і ім па­доб­ных. Та­му ра­бо­та па ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй вя­дзец­ца на­мі па­ста­ян­на. Але мы не пла­ну­ем здзяйс­няць пе­ра­ва­рот у за­ка­на­даў­стве. Мы бу­дзем яго ўдас­ка­наль­ваць па­ста­ян­на», — ад­зна­чыў ён.

Сён­ня ў Бе­ла­ру­сі ідзе ўсе­на­род­нае аб­мер­ка­ван­не пра­ек­та за­ко­ну аб ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй. «Гра­мад­ства пра­па­нуе шмат ці­ка­вых і тал­ко­вых пра­па­ноў. Я звяр­нуў­ся да на­ро­да, та­му што за­кон пі­шуць і рых­ту­юць чы­ноў­ні­кі. А яны, па на­шых да­сле­да­ван­нях, зай­ма­юць дру­гое мес­ца ў ка­руп­цый­ных пра­явах. Та­му ха­це­ла­ся б па­чуць дум­ку ша­ра­го­вых гра­ма­дзян. Леп­шыя ідэі бу­дуць уне­се­ны ў за­ко­на­пра­ект. Што за­ста­нец­ца, на­род бу­дзе ба­чыць. У мя­не ня­ма па­гад­нен­няў з жу­лі­ка­мі — гэ­та ўня­сём, а гэ­та — не», — пад­крэс­ліў бе­ла­рус­кі лі­дар.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што з ча­сам з'яў­ля­юц­ца но­выя пра­явы ў ка­руп­цыі, якія не ўлі­ча­ны ў за­ко­не, та­му ўзні­кае не­аб­ход­насць удас­ка­наль­ваць нар­ма­тыў­на-пра­ва­вую ба­зу. «Жыц­цё шмат­гран­нае, з'яў­ля­юц­ца но­выя ка­руп­цый­ныя з'я­вы. Мы не пер­шы раз ма­дэр­ні­зу­ем за­ка­на­даў­ства. Я зай­ма­ю­ся гэ­тым пы­тан­нем яшчэ і та­му, што даў­но за­сво­іў: якія б ты рэ­фор­мы не пра­во­дзіў, ка­лі ў кра­і­не вы­со­кі ўзро­вень ка­руп­цыі — гэ­та са­пса­ва­нае гра­мад­ства і, як вы­нік (на­прык­лад, ва Укра­і­не), бя­да, — упэў­не­ны Прэ­зі­дэнт. — Ка­руп­цыя, як ір­жа, раз'­ядае лю­бую сфе­ру гра­мад­ства, ня­хай гэ­та бу­дзе эка­но­мі­ка ці са­цы­яль­нае жыц­цё».

«Ні­хто не змо­жа пры­вес­ці ха­ця б адзін факт, што я раб­лю ў ба­раць­бе з ка­руп­цы­яй ад­но, а для ся­бе раб­лю неш­та ін­шае. Ні­хто ў кра­і­не ці за мя­жой не ска­жа, што я ў ка­го-не­будзь што-не­будзь узяў. Для мя­не і ма­іх дзя­цей гэ­та чу­жое», — пад­крэс­ліў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Прэ­зі­дэнт упэў­не­ны, што ў кра­і­не мо­гуць быць ідэа­льныя за­ко­ны, але ка­лі пер­шая асо­ба ў дзяр­жа­ве бу­дзе ка­рум­па­ва­на, зло бу­дзе квіт­нець. «Ула­да і ўсё яе ася­род­дзе па­він­ны быць аб­са­лют­на чыс­ты­мі. Ні­ко­му по­тым лі­тас­ці не бу­дзе. Але я вель­мі ба­ю­ся, што не­дзе бу­дзе пе­ра­бор. Та­му я па­пя­рэ­дзіў стар­шы­ню КДК, каб не бы­ло аб­ві­на­ваў­ча­га ўхі­лу — толь­кі па кан­крэт­ным фак­це», — да­даў ён.

Ці бы­лі па­мыл­кі ў ра­бо­це?

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка лі­чыць, што за га­ды яго прэ­зі­дэнц­тва ў Бе­ла­ру­сі не бы­ло да­пу­шча­на гла­баль­ных па­мы­лак. На пы­тан­не аб тым, ці да­во­дзі­ла­ся яму за га­ды не­за­леж­нас­ці Бе­ла­ру­сі пры­маць ра­шэн­не, якое пас­ля мо­жа здац­ца па­мыл­ко­вым, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­ка­заў: «Па­коль­кі мы вы­бра­лі так­ты­ку «іс­ці ад жыц­ця», вы­ра­ша­ю­чы тыя пы­тан­ні, якія трэ­ба вы­ра­шаць, мы не да­пус­ці­лі гла­баль­ных па­мы­лак і дзей­ні­ча­лі, зы­хо­дзя­чы са ста­но­ві­шча і сі­ту­а­цыі».

Пры гэ­тым, па­вод­ле слоў кі­раў­ні­ка дзяр­жа­вы, ад­ной­чы ён зла­віў ся­бе на дум­цы, што ў свой час Бе­ла­русь да­рэм­на доб­ра­ах­вот­на і без уся­ля­кіх умоў ад­мо­ві­ла­ся ад ва­ло­дан­ня ядзер­най збро­яй, якая бы­ла раз­ме­шча­на на яе тэ­ры­то­рыі. «Мы ж гэ­та зра­бі­лі аб­са­лют­на бяс­плат­на», — за­ўва­жыў Прэ­зі­дэнт.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка рас­тлу­ма­чыў, што для яго па­га­дзіц­ца з вы­ва­дам ядзер­най зброі з кра­і­ны бы­ло скла­да­на, ад­нак Ле­а­нід Куч­ма ад­ной­чы ска­заў яму: «Што ты чап­ля­еш­ся за гэ­тую зброю? Мы яе аб­слу­гоў­ваць не змо­жам». «Ця­пер, з вы­шы­ні пра­жы­тых га­доў, ра­зу­мею: усё б мы аб­слу­жы­лі, усё бы­ло б нар­маль­на. На­мі б ні­хто не па­нук­ваў, як ця­пер», — ска­заў ён.

«На­пэў­на, бы­лі і ін­шыя мо­ман­ты, пра якія я мог бы шка­да­ваць», — пры­знаў­ся Прэ­зі­дэнт. На­прык­лад, па­вод­ле яго слоў, ча­сам ён пра­во­дзіў за­над­та жорст­кую кад­ра­вую па­лі­ты­ку. «Але ка­лі ба­чыў, што ня­пра­віль­на ра­біў, пра­сіў пра­ба­чэн­ня, на­ват пуб­ліч­на», — ад­зна­чыў пры гэ­тым кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

А на­огул, як ад­зна­чыў Прэ­зі­дэнт, ён больш ва ўла­дзе да­вя­рае жан­чы­нам. «Яны больш аку­рат­ныя, больш асця­рож­ныя, менш аван­тур­ныя. Яны ні­ко­лі, па вя­лі­кім ра­хун­ку, у ка­руп­цыю не ўвя­жуц­ца. Я ўжо ва ўла­дзе не пер­шы год. Ве­даю, што ёсць роз­ныя жан­чы­ны, але ў пе­ра­важ­най боль­шас­ці я да­вя­раю ім больш», — ска­заў Прэ­зі­дэнт Бе­ла­ру­сі.

Жан­чы­ны ва ўлад­ных струк­ту­рах Бе­ла­ру­сі — гэ­та звы­чай­ная з'я­ва. «У нас у пар­ла­мен­це больш за 30% жан­чын», — пры­вёў прык­лад бе­ла­рус­кі лі­дар. Пры гэ­тым ён ад­зна­чыў, што ўсё ж ёсць па­са­ды, якія не зу­сім па­ды­хо­дзяць жан­чы­нам, та­му што на іх вель­мі цяж­ка пра­ца­ваць. На­прык­лад, гэ­та стар­шы­ні абл­вы­кан­ка­маў. Ад­нак Прэ­зі­дэнт да­даў: «Уліч­ва­ю­чы тое, што му­жык — га­ла­ва, а жан­чы­на — шыя, у нас жан­чы­ны вель­мі ўплы­ва­юць на па­лі­ты­ку».

Га­во­ра­чы аб ма­ю­чых ад­быц­ца ў бу­ду­чым го­дзе прэ­зі­дэнц­кіх вы­ба­рах, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ска­заў, што не ба­чыць пад­стаў ад­мо­віц­ца ад удзе­лу ў пе­рад­вы­бар­чай кам­па­ніі ў вы­пад­ку ад­сут­нас­ці праб­лем са зда­роў­ем. «Ка­лі б вы­ба­ры бы­лі заўт­ра — так, я ўдзель­ні­чаў бы. Што бу­дзе праз год… Шчы­ра вам ка­жу, я спа­дзя­ю­ся, што не пе­ра­вер­нец­ца свет і Бе­ла­русь не апы­нец­ца дзесь­ці на дне. Але ка­лі ўсё бу­дзе нар­маль­на, і я бу­ду зда­ро­вым, дык у мя­не ня­ма пад­стаў ад­мо­віц­ца ад пе­рад­вы­бар­чай кам­па­ніі», — ска­заў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што пас­ля 21 го­да прэ­зі­дэнц­тва ён спа­кой­на па­ста­віц­ца да абран­ня ін­ша­га кан­ды­да­та. «Не пра­га­ла­су­юць — ну і доб­ра, у мя­не яшчэ ёсць маг­чы­масць па­жыць. Ка­лі ў мя­не бу­дзе та­кое зда­роўе, як сён­ня, я яшчэ ня­ма­ла пра­жы­ву, зай­му­ся якой-не­будзь спра­вай. Мо­жа быць, на­ват ад­пач­ну, ка­лі зма­гу», — ска­заў ён.

Бе­ла­рус­кі лі­дар на­га­даў пра сваё ня­даў­няе абя­цан­не не пра­во­дзіць да­тэр­мі­но­вых вы­ба­раў. «Мне пра­па­ноў­ва­лі на вы­ба­ры пай­сці ў са­ка­ві­ку, але гэ­та бу­дзе не­сум­лен­на», — упэў­не­ны ён. Па сло­вах Аляк­санд­ра Лу­ка­шэн­кі, як бы ні скла­ла­ся сі­ту­а­цыя, вы­ба­ры ад­бу­дуц­ца ў каст­рыч­ні­ку-ліс­та­па­дзе на­ступ­на­га го­да.

Су­пра­цоў­ні­кі ра­сій­скіх срод­каў ма­са­вай ін­фар­ма­цыі па­ці­ка­ві­лі­ся ў Аляк­санд­ра Лу­ка­шэн­кі, хто мог бы тэ­а­рэ­тыч­на за­няць па­са­ду кі­раў­ні­ка дзяр­жа­вы. Ён ад­ка­заў, што кан­крэт­на­га ча­ла­ве­ка па­куль на­зваць не мо­жа, але пры­знаў­ся, што ў вуз­кім ко­ле ўжо ўзды­маў гэ­тае пы­тан­не. «Не мо­жа быць усё за­вя­за­на на ад­ным ча­ла­ве­ку. Ка­лі не Лу­ка­шэн­ка, то хто?» — за­даў­ся пы­тан­нем бе­ла­рус­кі лі­дар.

Ка­жу­чы пра тое, які­мі якас­ця­мі па­ві­нен ва­ло­даць ча­ла­век, які хо­ча за­няць прэ­зі­дэнц­кае крэс­ла ці ўжо за­няў яго, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў, што та­кі ча­ла­век па­ві­нен мець аў­та­ры­тэт ся­род лю­дзей. «Не ха­чу ска­заць, што я гэ­та­га да­сяг­нуў, але ў прэ­зі­дэн­та з на­ро­дам ёсць пэў­ная су­вязь, якую я не бя­ру­ся ха­рак­та­ры­за­ваць. Ка­лі ты га­во­рыш, на­род ад­ра­зу ця­бе ра­зу­мее і ўспры­мае», — ад­зна­чыў ён. «Гэ­тая ры­са па­він­на быць у ча­ла­ве­ку ад на­ра­джэн­ня. І ка­лі на­род яго выбі­рае, то бу­дзе заў­сё­ды пад­трым­лі­ваць і да­ра­ваць яму па­мыл­кі. Я не пра ся­бе ка­жу. Я на­огул у раз­ва­жан­нях прый­шоў да гэ­тай вы­сно­вы», — ска­заў Прэ­зі­дэнт.

Акра­мя та­го, на­су­пе­рак дум­цы аб тым, што са­праўд­ным прэ­зі­дэн­там не на­ра­джа­юц­ца, а ста­но­вяц­ца, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка лі­чыць на­ад­ва­рот. Ён ад­зна­чыў, што ў хо­дзе ра­бо­ты, са­праў­ды, мож­на шмат ча­му на­ву­чыц­ца, але ка­лі пры на­ра­джэн­ні ў ча­ла­ве­ку не за­кла­дзе­ны ад­па­вед­ныя здоль­нас­ці, стаць са­праўд­ным прэ­зі­дэн­там яму на­ўрад ці ўдас­ца.

Аб ад­но­сі­нах з твор­чай ін­тэ­лі­ген­цы­яй і на­цы­я­наль­най ідэі

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ўпэў­не­ны, што твор­чую ін­тэ­лі­ген­цыю не трэ­ба пры­му­шаць хва­ліць ула­ду. «Я ні­дзе ні­ко­лі не пра­сіў ні­ко­га пі­саць мае парт­рэ­ты, каб мя­не ўзвя­ліч­ваць. Больш за тое, я гэ­та ўспры­маю як пад­ха­лі­маж і шкод­ніц­тва. Ка­лі толь­кі та­бе па­ча­лі пад­пя­ваць ад­не­куль, ча­кай заўт­ра бя­ды. Гэ­та як ка­руп­цыя. Ка­лі толь­кі яна з'я­ві­ла­ся — заўт­ра ча­кай бя­ды», — ска­заў ён. «У роз­ныя пе­ры­я­ды для пэў­най част­кі ін­тэ­лі­ген­цыі бы­ло ўлас­ці­ва ўзвя­ліч­ван­не, ства­рэн­не воб­ра­зу лі­да­ра. Адзін лі­дар — спя­ва­юць ад­но. Тое ж па­ка­лен­не твор­чай ін­тэ­лі­ген­цыі: пры­хо­дзіць да ўла­ды ін­шы лі­дар — яны і яму пі­шуць і спя­ва­юць», — ад­зна­чыў кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка пад­крэс­ліў, што ў та­кой сі­ту­а­цыі вар­та ві­на­ва­ціць не столь­кі са­му ін­тэ­лі­ген­цыю, коль­кі ўла­ду, пры якой за­па­тра­ба­ва­ны та­кі па­ды­ход. «Ка­лі ўла­да фак­тыч­на пла­ціць праз ка­го-не­будзь ці са­ма пад­штур­хоў­вае твор­чую ін­тэ­лі­ген­цыю, каб яна апіс­ва­ла і ўс­хва­ля­ла ця­бе і твой курс — вось гэ­та ў Бе­ла­ру­сі за­ба­ро­не­на», — ска­заў Прэ­зі­дэнт.

За­кра­на­ю­чы яшчэ ад­ну тэ­му — цэнт­раль­ную ідэю, ва­кол якой бы ўсё фар­мі­ра­ва­ла­ся, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка ад­зна­чыў: «Нам трэ­ба пра­ца­ваць, каб вы­крыш­та­лі­за­ваць гэ­тую ідэю. Па­трэб­на та­кая ідэя, якая бы­ла б ус­пры­ня­та ўсім гра­мад­ствам і да якой усе імк­ну­лі­ся б. Але я па­куль не ма­гу на­зваць гэ­тую кан­цэп­цыю. Пе­ра­бі­раю роз­ныя ва­ры­ян­ты, і ўсе зда­юц­ца пра­віль­ны­мі — ёсць і па­тры­я­тызм, і па­ва­га да мі­ну­ла­га. Але гэ­та ва ўсіх кра­і­нах. А нам трэ­ба ўлас­ную, ад­мет­ную ідэю, якая ха­рак­та­ры­за­ва­ла б бе­ла­рус­кі на­род. Ра­ней мы га­ва­ры­лі аб па­бу­до­ве не­за­леж­най дзяр­жа­вы. Сён­ня мы кан­ста­ту­ем, што ўжо па­бу­да­ва­лі су­ве­рэн­ную дзяр­жа­ву», — ад­зна­чыў Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка.

Прэ­зі­дэнт да­даў, што ця­пер за­да­ча спе­цы­я­ліс­таў па ідэа­ло­гіі — не да­пус­ціць гань­ба­ван­ня та­го, што зроб­ле­на і што пад­трым­лі­ва­ец­ца боль­шас­цю на­ро­да. «Мне ка­жуць, што на­ша ідэа­ло­гія — гэ­та най­глы­бей­шы па­тры­я­тызм. Але я не зго­дзен — па­тры­я­тызм зра­зу­ме­лы і без ідэа­ло­гіі. Ні мне, ні ма­ім па­моч­ні­кам не ўда­ло­ся пры­ду­маць ча­гось­ці, што ме­ла б асаб­лі­вую вар­тасць. Але тыя, хто зай­ма­юц­ца ідэа­ло­гі­яй, лі­чаць, што дзяр­жаў­ная ідэя ёсць», — ска­заў бе­ла­рус­кі лі­дар.

За­кра­на­ю­чы ідэа­ло­гію, Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка звяр­нуў ува­гу, што гэ­тае пы­тан­не бу­дзе асаб­лі­ва ак­ту­аль­нае і ў год свят­ка­ван­ня 70‑год­дзя Пе­ра­мо­гі са­вец­ка­га на­ро­да ў Вя­лі­кай Ай­чын­най вай­не. «Мы вы­ра­шы­лі па­бу­да­ваць но­вы бу­ды­нак Му­зея гіс­то­рыі ВАВ па не­каль­кіх пры­чы­нах. Лю­дзі (асаб­лі­ва, мо­ладзь) ужо па­ча­лі за­бы­ваць пра на­шу пе­ра­мо­гу, пра тое, якой ца­ной яна нам да­ста­ла­ся. Дру­гая пры­чы­на за­клю­ча­ец­ца ў тым, што ў нас хо­чуць за­браць Пе­ра­мо­гу. Прый­дзе час, ка­лі нас бу­дуць ві­на­ва­ціць, што мы раз­вя­за­лі тую кры­ва­вую вай­ну», — лі­чыць кі­раў­нік дзяр­жа­вы.

У год свят­ка­ван­ня 70‑год­дзя Пе­ра­мо­гі, па сло­вах Прэ­зі­дэн­та, важ­на дай­сці да кож­на­га пом­ні­ка. «Усе пом­ні­кі ў Бе­ла­ру­сі, на­коль­кі гэ­та маг­чы­ма, у ідэа­льным ста­не. Мы да­гля­да­ем за імі. Гэ­та трэ­ба ра­біць па­ста­ян­на, ру­ка­мі школь­ні­каў, ру­ка­мі мяс­цо­ва­га на­сель­ніц­тва, каб яны ра­зу­ме­лі, што гэ­та та­кое, каб яны ўсё па­мя­та­лі», — пад­крэс­ліў ён.

Паводле БЕЛТА.

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.