Нават горкае дзіця скажа, што вочы хаты — вокны. Але і не ўсе дарослыя даўмелі, што гэтымі вачыма хата глядзіць не на вонкавы свет, а ў сваё нутро. Позірк яе становіцца невідушчым, калі пакоі пустыя, не чутно крокаў гаспадара, калі ён пакінуў сваю родную хату на цэлую зіму ці на больш працяглы час, не маючы сілы вырвацца з мураваных абдымкаў горада, з павуціння бясконцых спраў і турбот... Міналі месяцы, па сутнасці, беспрытульнага жыцця, а ён ні разу не адчыніў дзверы асірацелай хаты, не ўдыхнуў настоенага на забыцці паветра, не прысеў на табурэтку, на якую маці ў свой час, вынімаючы з печы, ставіла саганок толькі што зваранай з духмяным кменам бульбы, ці на зроблены бацькам зэдлік...
Пасядзець жа вось так трэба найперш, каб хоць крышку ачомацца ад зморнага, амаль без шчаслівых згадак жыцця.
Ачомацца, а потым ужо брацца за анучку ды венік — змахваць павуцінне, выціраць пыл... Паўсюль падмесці, вымыць, а тады... Не, не так. Спачатку адставіць падвойныя рамы, якія прыстаўляў на зіму, і старанна працерці цьмяныя шыбы ды расчыніць вокны, а тады ўжо асвяжаць чысцінёй кожны куточак, кожную дошчачку.
І тым часам запаліць у грубцы, каб нацепленае паветра важдалася з застойным, зрушвала яго, усё адно як светлыя думкі ды пачуцці зрушваюць будзёншчыну душы.
Усё гэта я і зрабіў надоечы, адно што не вымыў цёплай вадзіцай неба хаты — старанна адгабляваную бацькам і нібыта наўмысна непафарбаваную дзеля маіх сённяшніх шчаслівых успамінаў столь. Дзе ты адным разам усё паспееш...
Але не бяда — вочы хаты праяснена зазірнулі ў маю душу, калі я, трохі стомлены, прысеў за свой пісьмовы, засцелены чыстым, які толькі што дастаў з шафы, абрусам, стол. (Вясковы стол, у адрозненне ад гарадскога, я чамусьці заўсёды засцілаю). Сядзеў, курыў, падраўноўваў стосік паперы, правяраў, ці добра завостраны алоўкі, і раптам адчуў, што родная хата, а стол якраз стаіць усутыч з падаконнікам, глянула на мяне, як ніколі раней, прыязна і ветла. І так хораша мне стала, так светла, што падалося: гэтая асветленасць душы па зыркасці роўная сонечнасці ўсяго белага свету. А галоўнае, я адчуў, што хата ў адно імгненне даравала мне балючую правіну перад ёй — доўгую няўвагу і забыццё. О Божа, яна такая ж усёдаравальная і спагадлівая, як маці.
Зусім нязмушана, міжволі я пачаў углядацца ў акно і чакаць, калі па вуліцы адзін за адным, цугам паедуць даверху нагружаныя спелымі снапамі жыта вазы...
Неўзабаве, што, дарэчы, зусім не здзівіла мяне, яны і паехалі: на першай падводзе — мой татулька Васіль, за ім — дзед Юстын, а тады аднавяскоўцы — Захарок, бацька сябра Петрака, суседзі Іван Міронаў (Міронавіч), Федзечка (маленькага росту), Кузьма Жукоўскі, Віцька Назаронкаў... І каб табе хто падаў голас — панукнуў каня ці гукнуў, каб пажартаваць, якую маладзіцу...
Але вось — і гукаць не трэба — пайшлі па вуліцы шчыльнай чародкай нашыя вясковыя бабы — у летніх хусціначках, хто з граблямі, хто з даёнкай... І таксама сцішана, без звыклай гаманы і воклічаў. Паперадзе ішла яшчэ зусім маладая мама, у светлай сукенцы і касынцы ў гарошак, якія я добра помню...
Не здзівіўся я і з'яўленню аднакласніцы Людкі на веласіпедзе. Відаць, выпраўлялася на возера пакупацца. Я хацеў гукнуць яе, запрасіць зайсці ў хату, каб падурэць, патаўхацца ды нібыта незнарок дакрануцца, хоць плечуком, да яе звабных, каляненькіх і ўжо даволі вялікіх, прыкметна адтапыраных, грудак, але і сам не змог выгукнуць і слова, нібы асіплы падчас цяжкой прастуды.
Засмучаны і, здавалася, нават крыху пакрыўджаны, я сцяўся, зноў закурыў цыгарэту, ды раптам, азораны, падумаў: "Божа любы, гэта ж не я гляджу ў акно, а хатка працінае маю душу сваім аддзячлівым позіркам. Толькі позірк яе струменіць не светлавымі промнямі, а нітамі памяці, якія па конусе сціскаюцца ў адну кропку на самым донцы душы". І зноў хораша мне стала ад таго, што асвятліла гэтае донца сваімі вачамі-вокнамі родная хатка.
Усё адно як перад праваслаўным абразом пасядзеў, які мае зваротную перспектыву і замыкае Божую прастору ў чалавеку такім дасяжным — на адзін зрух сэрца — донцам-даляглядам.
Сяргей Рублеўскі
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.
Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.